JIHOVAKO AM·BO
By P.M.Sangma
‘Jihovako
man·na ammitingo, na·simang uko am·bo; uni sepango dongpition na·simang uo
bi·bo’-Isaia 55:6
1) An·ching maina Jihovako am·na nanga?
Sastro
Isolni katta ong·a. Isolni kattao Isol indine agana, ‘Na·simang Jihovako am·bo,
uni ge·etaniko manigipa, a·gilsakni pilak sontolgiparang; Kakket ong·aniko
am·bo; Jihovani ka·o nangani salo na·simang donnuako man·aba donga’ Zephania
2:3. Apsan dake indakeba Sastroo sea,’ Jihova indine agana, Na·simang angko
am·bo, unon na·simang tanggen;’ Amos 5:4
-Isol
an·tangko donnuna namnikgipa ong·a.’ Nang·ni mikkangko na·a donua, uarang
jajrenga; Uarangni rang·sitani bibako na·a ra·anga, uarang sia…’ Gitrang
104:29. ‘Beben na·a an·tangko donnugipa Isol ong·a, O Israelni Isol ,
Jokatgipa.’ Isaia 45:15. ‘Ua knajana gita na·simangni paprang uni mikkangko
na·simangoniko donnuaha.’ Isaia 59:2.
Minggipinnara,Gitel Jisuni katta, ‘Indiba Uni
songnok aro toromko am·chengbo, unon ia pilakkon na·simangna on·dapgen’ Mati
6:33-o gitade, an·ching mande jattara maiakoba gimaataha ine an·ching u·ina
man·a. Maiako an·chingara gimaataha? Isol baksa nangrimaniko an·ching
gimaataha. Isol Edenni bario Adamko, ‘Na·a bao? Ine sing·na nangaha. Aba 3:9.
An·ching ba·kapaonin Isolni bobil ong·baaha.
“aro gipinrang gita ba·kapon ka·o nangani dedrangchim’ Eph 2:3. Isolni
bobil ong·ani giminnan Isol an·chingkosa bikpil ‘Na·simang Isol baksa
nangrimbo’ ine molmolna nangaha. 2Kor
5:20.
Sastroo segimin gita, ‘An·chinga
pilakan mesrang gita brangaha; an·ching sakantin an·tangni re·ani ramachin
pil·angaha’ Isaia 53:6. Mesrangni gimin indine agana, uarang namen namgipa aro
sontolbegipa jila-kaanirang ong·a; indiba uarang namen gokagipa matburungrang
ong·a. Uamang changsa rama brangahaode noltangona re·bana changgijagipa ong·a.
Luk 15:1-32- o Gitel Jisuni gimagiparangni gimin toe agananio dolbri dake
gimagiparangni gimin Ua aganaha
Skanggipao, gimagipa mes-Luk
15:4-7; gnigipao gimagipa suki- Luk15:8-10; gittamgipao pagipaoni u·imanchae branganggipa depante;
aro brigipao pagipani nokon dongeba, an·tangko branga ine uigija branggipa
depante. Mes namen namgipa aro sontolgipa ong·oba gimajokode nokgipatangona
re·bapilna changgijagipa ong·a. Gimagipa suki, janggi dongjani gimin banoba
ga·ake gimae dongoba, an·tangko gimaenga, ba anga iano gimaenga ine u·iatna
man·gipa ong·ja. De-okgite pagipani ka·saako u·ieba, pagipaoni branganggipa
mande ong·a. Uandaken, depante dal·gipa pagipani noko dangdike on·genchimoba
nama miksongani gnang ong·gijasa pagipana dangdike on·engachim. Ua an·tangko
gimaaha ine u·ijaengachim; unbaksanaba jonggipani gisik pil·e pagipaona
re·bapiloba, ua rimchaksoani pal batesa mikbuengachim. Uni gimin an·chingoniba
ia brangenggiparangoni dolsa gita ong·na amaia. Uni giminan an·ching
an·tangtangni janggi tanganiko nipile nina nangchongmota. Sastroo Isol indine
agana,’ Hai, an·ching an·chingni re·anirangko am·rikkite sandina, aro Jihovaona
an·piltaina’ Kalimani 3:40.
2) Jihovako maikai am·gen?
Isolni
katta, Sastroo indine sea, ‘Aro na·simang an·tangtang ka·tong gimikchi angko
am·on, na·simang angko am·e nikgen’ Jer 29:13· Maina katong gimikchi am·china
aganenga? Ka·tongara maia ong·a? Isol mandeni ka·tongni gimin indine agana,
-‘Ka·tong
pilakna bate tol·pinikgipa, aro nampilatna man·gijagipa ong·a; sawa uko uina
man·gen? Jer 17:9. English Sastroko nigenchim ong·ode, Ka·tongara ,
tol·pinikgipa, namen namgijagipa aro mandeni gitade namatpilna man·gijagipa
ong·a ine nikgen.
-Mandeni
ka·tongara gisikgni dakgipa ong·a ine Sastroo agana. ‘Maina kenchakgipa
balpakgipa aro tang·dogipa sagalni chi pokpekgipa gita ong·a. Maina ua mande
Giteloniko maikoba man·gen ine chanchijachina; ua gisik gnigipa, an·tangni
pilak ramaon tom·tomgijagipa mande.’
Jakob 1:6-7. Iani giminsa Isol
indine agana, ‘Aro anga uamangna ka·tong ge·sako on·gen, aro anga na·simangni
ning·o gisik gitalko on·gen’ Ezekiel
11:19.
-Mandeni
ka·tongara ro·ong gita rakgipaba ong·a ineba Isol agana. Uni gimin Isol indine
agana, Gital ka·tongkoba anga na·simangna on·gen, aro gital gisikko anga
na·simangni ning·o dongen. Aro na·simangni be·enoniko ro·ong gita dakgipa
ka·tongko anga ra·anggen, Aro be·enni ka·tongko anga na·simangna on·gen’
Ezekiel 36:26. Niam Gitaloba Gitel Jisu indine agana, ‘Ua (Jisu) uamangna
aganaha, Na·simangni ka·tong rakani gimin Mose na·simangna jiktangtangko galna
on·aha; indiba chengonin indake ong·jachim’. Mati 19:8
Mandeni ka·tongara bang·begipa
jo·ongrangko jilram gita ong·ana. Gitel
Jisu indine agana, ‘Maina ka·tongoni namgija chanchiarang, mande so·otarang,
til·ekarang, cha·uarang, tol·e saki on·arang, kal·staparang ong·kata. Iaranga
mandeko marang nangatgipa;’ Mati 15:19-20
Iarangni a·selan an·chingni
ka·tongrangara Isoloni chel·a ine Isol agana’. Cha·chipilgiparang! Nasimangni
gimin Isaia Katchinikgipa aganaha, Ia manderang an·tangtangni ku·chilchi angko
mandera·a, indiba uamangni ka·tong angoni chel·a. Indiba uamang angko
olakkigramaia, Skianirang ine manderangni ge·etanirangko skie’. Mati 15:7-8
An·chingni ka·tongni obostarang
ia kosako janapbagimin gita ong·engode, an·chingara mai dakgipa ka·tongchisa
Isolona re·bagnok? Gitel Jisu indine skiaha. ‘Ka·tong rongtalgiparang an·senga;
maina uamang Isolko nikgen. Mati 5:8. Daud raja uni papo ga·akani ja·mano,
paptangna duk man·e Isolo kema bi·e indine mol·molaha, ‘Angni ning·o
rongtalgipa ka·tongko ong·atbo O Isol;
Aro ango kimkimgipa gisikko daktaibo. Nang·ni mikkangoniko angko
galatnabe; Aro nang·ni Rongtalgipa Gisikko angoniko ra·angnabe’ Gitrang
51:10-11. Simon Pitor Pentecostni salo, jensalo Isol Gisik Rongtalgipa uamangko
gapatahani ja·mano, Jisuni sninggipa sakchisa baksa chadenge skiprakahaon,
knagipa manderang pilakanIsolni Gisikchi dangtapako man·aha. Sastroo indake
sea, ‘Uamang iako knaoa, uamangni ka·tongo nangbeaha, aro Pitorko aro gipin
watatarangko inaha, Jongadarang, chinga maiko dakgen? Unon Pitor uamangna
aganaha, Na·simangni paprangko watchina na·simang sakantian gisik pil·bo, aro
Jisu Kristoni bimungo baptize ka·ako man·tokbo; unon na·simang, Gisik
Rongtalgipako on·ako man·gen. Maina ku·rachaka na·simangnan, aro na·simangni
dedrangna, aro chel·ao donggipa pilakna, basiksakko an·chingni Isol Gitel an·tangona
okamgen’. Watata 2:37-39. Indide maikaisa an·chingara rongtalgipa ka·tongko
man·gen aro maikai Isolko am·gen?
Skanggipao an·ching
an·tangtangni paprangko Isolna ku·rachakna nanga. - Toe Skiani 28:13; 1 Johan
1:9
Gnigipao,
Gitel Jisuni an·chingni paprangna chisolo sichakaniko bebera·na nanga. Rom
10:8-10
Gittamgipao,
Gitel Jisuko bebera·achi ka·tongtangona re·bachina okamna nanga. Johan 14:22-23
Brigipao
Isolni nang·ko kema ka·aniko aro nang·na jringjotni janggiko on·ahaniko Isolni
kattao agananiko bebera·na nanga. Johan 5:24; 1Johan 5:10-13;Ibri 8:12
Bongagipao,
Pilak paprangoni an·pilna nanga aro paprangna mitchina nanga. Watata 3:19-20;
Isaia 55:7
Dokgipao,
Isol Gisik Rongtalgipachi gapataniko man·a nanga. Uasa nang·na gital janggi
tangna bilko on·gen. Watat. 1:8; Eph 5:18-19.
Snigipao,
Kristoni sakki ong·bo aro Isolnasa janggi tangbo. Mati 28:18-20; 2 Kor 5:15
3) Basako Isolko am·gen?
Isol
agana, ‘Jihovako man·a ammitingo, na·simang uko am·bo; uni sepango dongpition
na·simang uo bi·bo’ Isaia 55:6. Jihovakora basako man·gen? Sastroo gitade Isol
Jihovako manani somoi donga. Isolnade pilaknan somoi donga ine Aganprakgipa
3:1-11,o sea donga. Isol indake agana, ‘Isolni kasaako na·simang ra·gramainabe
ine, chinga un baksa ka·pae na·simangko mol·molaba mol·mola; maina ua agana, Rachakgni salo anga nangko
knaaha, Aro jokatanini salo nangko dakchakaha; nibo, da·o ra·chakgni sal; nibo,
da·o jokatanini sal’. 2 Kor 6:1-2. Uni gimin
Isolko am·ani aro Uko man·ani somoiara da·on ong·a, ine Isol iano aganenga.
Na·a Isolko man·kuja ong·ode, da·o ia seaniko poraiengmitingon nang·na jokatani
somoi ong·a. Maini gimin da·on ong·a?
-Skanggipao
ian nang·na bon·kamgipa chol ong·naba donga. Maikai indake agana man·a? Maina
nang·ni janggi nang·ni jako ong·ja. Isol indake agana, ‘Aro changsa sichina,
aro un ja·mano bichalko manderangna donaha…’
Ibri 9:27. ‘Da·o imo, na·simang,
Da·al ba knal chinga ua songjinmaona re·anggen,aro uano bilsisana donggen, aro
badinggen, aro man·dapgen ine ingiparang; indiba na·simang knalniko u·ija. Na·simangni janggi maia? Maina na·simang
dikdiksana nike gimagipa guuri.’ Jakob
4:13-14
Gnigipao, Da·o jekai Isol Gisik
Rongtalgipa nang·ko Isolko am·china didienga, indakede Gisik Rongtalgipa
pangnande kam ka·jawa. ‘Unon Jihova inaha,
Angni Gisik mande baksa jringjotna jegrikjawa’ Aba 6:3. ‘Jihovako man·na
ammitingo, na·simang uko am·bo;’ Isaia 55:6
Gittamgipao aro bon·kame, Gitel
Jisu re·bapilengaha. Isol indake aganenga, ‘Indiba pilakni bon·kama sepangjok;
uni gimin rinok rinok ong·bo, aro bi·anirangona gisik rakbo’ 1 Pitor 4:7.
‘Bi·sarang, ian bon·kaman sal; aro Kristoko champenggipa re·baenga ine
na·simangni knaa gita, da·on bang·en Kristoko champenggiparang ong·kataha; uni
gimin ian bon·kamani sal ine an·ching u·ia.’ 1Johan 2 :18. Poraisoenggipa
sakantikon Isol Jihovako man·kuja ong·ode, Uni ka·sae on·engmiting cholko ra·e
Isol Jihovako gisik ka·tong gimikchi am·na dakchakchina. Tanggipa Isol
sakantinan bangbee pattichina!!!
Chibasal Dr.(Mrs) Monish Ch. Marakko sing·kolama
Dr. (Mrs) Monish Ch. Marak, West Garo Hills, Meghalaya-ni
Oragitok songo atchigipa ong·a. Ua Late Shri Dinon M. Sangma aro Mrs. Josephine
Ch. Marak-ni gittamgipa degipa ong·a. Ua 2015 June 29 tariko Doctor of
Philosophy (PhD) Degree-ko NEHU Education Deptt.-oni pass ka·aha. Ua Dr. (Mrs)
Nikme S. C. Marak-ni ning·o PhD ko dakaha.
Ua AEA-ni bimchipe bakrimgipa member saksa ong·a aro AEA-ni
Executive Secretary, Manhseng A. Momin-ni jikgipa ong·a. Uni PhD pass ka·ania
dal·a Isolni rasongko sakki on·ani
ong·a. Unigimin, CHIBASAL-ni
unbaksa adita golpoe roanirangko gatatenga.
CHIBASAL: Nang·ni
ma·a-paa aro nokdangni gimin, na·a bang·gija agana man·genma?
Dr. Monish: Anga Oragitok
songoni ong·a. Angni ma·a-paa a·ba o·e aro bari baganrangko dake cha·paegipa
ong·a. Chingo ba·rima gimik sak 9 donga. Unoni angan gittamgipa ong·a. Da·o
chingo Isolni pattigimin demechik sak 3 donga.
CHIBASAL: Ia Doctoral
Degree-ko dakna maia nang·ko didiaha?
Dr. Monish: Anga a·ba
cha·gipa nokdangoni ong·e, janggi tanganio neng·skimaniko cha·totaha. Chinga
basakobade chel·begipa a·barangko, mongsongbate chingni song Oragitok-ni
Simsang nalsaoniko a·ba cha·ronga. Anga jribegipa kokrango bostu chile gramchi
pake simsang a·bri jolko re·mitingo pangnan, “O Isol, anga iandake neng·skime
janggi tangna sikja. Na·a angko iandakgipa janggi tangaoniko jokatpabo “ ine
Isolo bi·ronga. Unonin anga poraie chu·sokgipa ong·na skani ango pangnan
dongachim.
CHIBASAL: Gisik ra·na
kragipa maiba dingtangmancha nang·ko ra·biani gnangma?
Dr. Monish: Angni
ma·gipa-pagipade skia-poraia gnanggipa ong·paja. Indiba, uamang a·ba game
cha·e poraiatna bimchipgiparang ong·a.
Angni pagipa skia-poraia dongpajaoba chingko gisik nange poraichina didironga.
Ua Rongram bajar-oniko dot pen bree ra·bae pangnan chingna on·e aganronga, “Ha
ia na·simangna dos pen. Anga na·simangko maha maha dake dal·atna man·jaoba,
anga na·simangna iako on·enga. Kalioba bitchil dongana. Na·simang iako name
ge·chimbo. Tangka-paisaba bitchil dongana, name satbo”, ine chingna
ku·pattironga.
CHIBASAL: Na·a skul aro
college-ko bano poraia? Aro maiko poraiaha?
Dr. Monish: Anga
chonaonin Shillongo poraia. Chingko chonaonin chingni ma·a-paa Turao ba
Shillongo done poraiata. Anga Shillong Malki-o donge Little Flower School-o
poraiaha. Unoni matric pass ka·e Shillong –ni St. Mary·s College-o poraiaha.
Anga College napon Science poraina skachim, maina anga Doctor ong·na skani
gnangchim. Indiba, tangka-paisani gita neng·nikaniko man·e Science poraina chol
ong·jaha. Anga MA (History), B.Ed. M.Ed. aro National Eligibility Test for
Lecturership (NET)-koba poraina chol man·aha. Angni MA (History)-ko matchotani
ja·mano anga PhD porainaba skachim. Indiba, anga kam sandie ka·na aro
jonggipa-nogiparangko nirokanio angni ma·a-paako dakchakpana nangaha.
CHIBASAL: Ia PhD ba
Doctoral Degree-ko poraina maiko poraina nanga? An·chingni A·chik chadamberang
maikai sokdopagen?
Dr. Monish: PhD-ko
poraina je Master Degreekoba poraiani ja·mano dakna man·a. An·chingni A·chik
chadamberang iako dakna ama. Anga an·tangba namen ka·donggijagipa ong·a.
Gipinrangni chu·sokanirangko nikon, angade uamang gita indake chu·sokpana
man·jawa ine chanchirongachim. Indiba, anga Tanggipa Isolo bebera·a. Isolsa
Solomon-na a·gilsako seng·batgipa mande ong·na gisik gnanganiko on·aha. Isolko
u·igijagipa gipin manderangan chu·sokgipa ong·na amode, anga ia Tanggipa Isolni
de saksa ong·e maina man·jawa ine anga pangnan chanchirongaha.
CHIBASAL: Na·a basako
aro bano aro maikai Jisuko nang·ni Jokatgipa ine ra·chakaha?
Dr. Monish: Anga Gitel
Jisu Kristoko Jokatgipa ine ra·chakna nanganiko 1998 bilsirangonin
ripengskarangni sakki on·anichi ma·siaha aro Jisuko ra·chakna skani dongaha.
Indiba, 1999 bilsio Shillongni Inter-Collegiate Evangelical Union-ni (EU)
Camp-osa Jisuko angni Jokatgipa aro Gitel ine chu·gimik ra·chakaha.
CHIBASAL: Na·a mai
topic-ni gimin Research dakaha?
Dr. Monish: Angni
Doctoral Degree-ni Research Topic, “A Study of Sense of Accountability in
relation to Job Satisfaction of Secondary School Teachers of West Garo Hills
District of Meghalaya” ong·a.
CHIBASAL: Na·a maina ia
Topic-ko baseaha?
Dr. Monish: Anga
an·tangan skigipa saksa ong·a aro man·a dipet gipinrangna an·tangni ma·sianiko
dangdike on·a ska. Anga skango Rev. Puhran M. Sangma (Chegenpa)-ni “Accountability”
subject-ni gimin Sastrooniko skiako knae, an·chingni janggi tanganio Isolna,
Government-na, Songsar-na, Nokdangna aro an·tangni student-rangna accountable
ong·na nanganiko nikaha. Anga Isolko grongo una maiko aganchakgen namen kenna.
(Agan. 11:9; Agan. 12:14) Ia subject-ko research ka·anichi anga bang·a
an·tangni bilgrianirangkoba aro namdapatna nangnirangkoba nikaha. Ian angni
kamo an·ching “a·gilsakni seng·a aro kari ong·na” aro skigipa ong·e Isolni
mikkango responsible ong·gipa aro accountable ong·gipa ong·na didipaani ong·a.
CHIBASAL: Na·a
chadamberangna maiba ku·pattianiko on·na sikgenma?
Dr. Monish: Angni
chadamberangna ku·pattipaanide, an·ching jeko dakoba Isolo pangchake poraina
aro jekoba dakna nanga. Gitrang 75:6,7-o agana, “Maina salaramoni, ba
saliramoni, aroba salgipengoniba de·ani (ra·doani) ong·ja. Indiba Isolan bichal
ka·gipa ong·a: Uan saksako onata, aro sakgipinko de·doa.” I Samuel 2:6-8,
“Jihova siata, aro tangpilata; Ua a·ningona rimona, aro ua rimdoa. Jihova
kangalata aro man·e cha·ata, Ua onata, ua chuaba chuata. Ua bilgrigipako
a·dimuoniko chadengata, Ua kangalgipako re·chamoniko salchroa, Pamongrang baksa
asongatna, aro rasongni singhasonko man·rikatna;....” Unigimin, an·ching jekoba
dakoba aro poraioba Isolko gualna nangchongmotja. Isol ang gita dakgipako
ra·dona amode nang·koba ra·dona ama. Da·ororo an·ching A·chik chadamberangoba
namen gisik man·sramgiparang bang·a, indiba, arata aro bimchipani dongja.
An·ching Isolo pangchake pilakkon dakna nanga.
Bon·kame, anga sakanti dondikgija angna Isolo bi·chakgiparangko
aro didigiparangko namen mitelna ska aro ia chu·sokaniko on·anina Isolna
rasongko on·a. An·ching ra·doaniko man·ani ja·manoba Isolko gualna nangja.
Batesa Isolna aro mandeskana kakket ong·e janggi tangna aro dangdike on·pana
jotton ka·na nanga. Indake dakode an·chingni A·chik jat ja·manchakgipa
ong·jawa.
Sawarang Evangelicalrang?
Rev.Manhseng A. Momin
An·ching skaningonin manderangni “Evangelical-rang” ine mateke
aganako knaronga, “Bisongde dingtang toromsana, maiba, Evangelical-rang
ingipasana”, ine. Indiba, ia “Evangelical”-ni ortoara mai? Maikai Evangelical
ong·baaha? Uamang maiko bebera·enba manderang maina uamangko ma·ekate
aganronga? Iani ning·tua kattarangkode bang·an talrongja....aro talataba
dongrongja. Unigimin, ia “Evangelical” ingipa bebera·giparangara maidakgipa
ong·a, iano anga kan·dike talatna skenga.
“Evangelical” ingipa katta Greek ku·sik “gospel,” ingipa
kattaoni ong·baaha. Greek ku·sikchi “gospel” ba “nama katta” ko (evangelion) ine agana – “eu”
ni orto “nama” aro “angelion” ni orto “katta” ong·a. Unigimin,
evangelical-ni miksonganiara Jisu Kristoni Nama Katta-ko bebera·gipa ine ong·a.
Evangelical-rang
ine mingna skang, Peter Waldo aro uko ja·rikgiparang Roman Catholic-o donge
1100 bilsirangonin Nama Katta-ko skiprakgiparang ong·aha. St. Francis-ba
1200 bilsirango saksa Nama Kattao bebera·gipa aro janggi tanggipa
ong·achim. 1300 bilsirango John Wycliffe aro uni ja·rikgiparang
Eavngelical bebera·aniko skiachim. John Hus aro Moravian-rangba apsan
somoirangon apsanko skiprakachim. 1400 bilsirango Thomas Kempis, Roman
Catholic-o dongen “The Brethren of the Common Life” ine bimungko done
Evangelical Movement ko dakdilgipa ong·achim.
October
31, 1517
Martin Luther Roman Catholic-oni ma·ekna mamung miksongani grioba, ua Nama
Kattako bebera·ani gimin October 31, 1517 tariko Wittenburg Cathedral ba Gilja
Nokni cholgugao ming 97 thesis-rangko see gojalchi datkapaha aro uandake Protestant
Reformation ong·baaha. Iako dakachi ua Roman Catholic Mondolio
namdapatanirangko ong·atna ka·dongaha, maina ua an·tangan uni saksa dangdike
on·gipa Augustinian Monk ong·achim.
Martin Luther aro John Calvin Sastroni skianirango pangchake
“Protestant”-rangni bebera·anirangko seaha aro Roman Catholic Mondoliko gital
daktaina miksonge Niam Gital Sastroni gita Bebera·ani ba “Biblical
Christianity” ine mingbaaha.
1500s
Ia bilsirango Martin
Luther Bible-ko ku·siktangona,chong·motan, German ku·sikona pe·aha. William
Tyndale, Bible-ko English ku·sikona pe·ani gimin so·otako man·aha.
1700s
Jonathan
Edwards, George Whitefield, aro John
Wesley mangni skiprakanichi “The Great Awakening” ba “Dal·begipa
Gisikni Tangchapilani” ong·aha aro modern “Evangelicalism” atchiaha.
1700s
- 1800s
Methodist –ni “Circuit Riders”
aro “Baptist” skiprakgiparang Evangelical
movement-ko United States a·song gimiko gipataha.
18th
century
Evangelical
Movement 1730 aro 1790 gisepo a·bachengbaaha. Germany aro Netherland-o “Pietism”; England aro
America-oara “Methodism” mingachim. Uamang gisikni gita tangchapilaniko ong·atan
baksa sakanti sakprakan jokataniko man·a nanganiko aro rongtale janggi
tanganiko skiachim. Uamang dakrongbewal ong·aiani gimin dakaianiko aro mamungon
niam ritirango pangchakaianiko jegalachim. Americani sason ka·gipa a·songrango
1740 rango Skanggipa Great Awakening somoirango giproroangaha. Ua somoio
skiprakgiparanga Congregationalist-ni Jonathan
Edwards aro Methodist-ni George Whitefield
ong·achim. England-o John Wesley led the Methodist movement-ko Church of England-o
dongen dakdilaha.
Skisreta
Indiba, 1890 bilsirango “Liberal-rang” an·tangtangko “Modernist
Theologian-rang” ine mingenba Bible-ni gita Christian bebera·aoni srete
skianirangko daktaiaha. Uamang, Evangelical-rangni skianirangko jegale skiaha
aro bang·akon brangataha aro bang·a protestant mondolirangkon salchapangaha.
1900s
Ia bilsirango
“Liberal/Modernist Theologian”-rangni skisretaniko champengna R. A.
Torrey “Christian Fundamentalist Movement” ko a·bachengataha indiba
chu·sokgipa ong·jaha.
World War II
–ni somoirango “Liberal/Modernist Theologian”-rang aro “Christian
Fundamentalist”-rangna aganchakna Rev. (Dr.) Billy Graham “Moderate Evangelical
Movement”-ko dakdilskaaha.
1950s
– 1960s
1950 aro 1960
bilsirango C. S. Lewis, Francis A. Schaeffer, Paul E. Liitle aro
gipinrang “Inter-Varsity Christian Fellowship” ine bimungko done skia
man·giparangna aganprakani kamko dakangskaaha.
Bebera·aniko
Kan·dike Mesokani
Kan·dike
aganode, Evangelical-rang bebera·gipa sakantini ka·tongtango bebera·na
nanganiko, rongtalaniko, Isolna kenaniko aro Isolni kattako manianiko ja·rikna nanganiko skia. Uamang,
niam-ritirangko aro dakrongbewal ong·aiani giminsan dakaianiko jegalronga.
Uamangni bebera·ani gimin aro kamrangni gimin kan·dike ka·mao indake mesokatna
man·gen.
· Sakantini Jisuo bebera·e atchitaina
nanganiko bebera·a. Johan 3:3, “Jisu una aganchake inaha, Beben anga nang·na
agana, Kosakoni atchijaode, darangba Isolni songnokko nikna man·ja.” I
Pitor 1:3-5; I Pitor 1:23; Titus 3:5
· Pilak janggi tanganio Bible-ni bil
man·aniko aro bil gnanganiko bebera·a. II Timothy 3:16,”Pilak Sastro Isolni
dongimin ong·a, aro skiana, manengana, ga·akgiminrangko chakatatna, toromo
skiana namgni ong·a.” ; Ibrirangna 4:12; Gitrang 119:105
· Isolni Depante, Jisu Kristoni an·chingna
sichakani aro chakatpilaniko bebera·a. I Korinthirangna 15:3-4, “Maina anga
jeko skie ra·aha, pilakna skang iako na·simangna skie on·aha, chong·motan
Sastrorang gita Kristo an·chingni paprangni gimin siaha; aro ua gopako man·aha,
aro Sastrorang gita sal gittamni salo ua chakatatko man·aha.” I
Korinthirangna 15:14
· Nama Kattako sakgipinrangna giproroatna
nanganiko aro indaken janggi tanganiko bebera·a. Matt. 28:19-20, “Unigimin
na·simang re·ange pilak jatrangko angni sninggipa dakbo, aro Pagipani, aro
Degipani, aro Gisik Rongtalgipani bimungo uamangkobaptize ka·atbo; anga jeko
jeko na·simangna ge·etaha, ua pilakkon manichina uamangna skiebo; aro nibo, sal
chon·jaskal pangnan anga na·simang baksa donga.”
Bon’atani: Iarangan Evangelical Christian-rangni mongsonggipa
bebera·anirang ong·a. Unigimin, Evangelical-rangara sawarang na·a chanchie nina
da·ode man·gen. Ia kosako janapgimin Sastroni skianirangko na·a gisik ka·tong
gimikchi bebera·ode na·a je ma·malni Christian ong·naba donga, na·aba
Evangelical Christian ong·na man·a. Indide, sawarangmancha Evangelical-rang?
Na·aba saksa ong·ama? Maina Evangelical-rangde ma·mal ong·ja, indiba, jemangan
ia Sastroni skianirangko gisik ka·tong gimikchi bebera·a, uamangsa.
Pagitchamrang ia Sastroni skiprakaninan aro ia bebera·aninan an·tangtangni
janggitangnaba ka·sanikgija an·tangtangko on·kangaha. (Ibri. 11:36-39). Uamang
singhona kenjaha. Bebera˙ani a·sel uamang singhorangna alako man·aha. Mitamrang
tonualni ku·pao siaha. Mitamrang ro·ong gotata man·e siaha. Mitamrang a·rikako
man·aha. Mitamrang so·otako man·aha. Na·aba da·alo bebera·anina tanggenma aro
sakgipinrangna ia bebera·aniko gipatna sikgenma?
(Evangelical-rangni bebera·aniko aro
skianirangko changgipin-o adita ning·tubate nianggen.....)
Ma·a paani bra
-S.G.Momin
Bang·a
dakgrikani ostrorang donga, jekai atte,
sel·u guli, bengjuri, bra aro uandake gipinrang. Iarangoni Braba rokomsa ostro ong·a aro ian gitcham chasongo
bilakbatgipa ostrorangoni mingsa ong·a ine an·ching ma·sina man·a. Ia dakgrikani ostro gimikan gitcham
chasongoba ong·bo ba gital chasongoba
ong·bo pilakan jakkalgipa mandeo
pangchaka. Ostroko jakkalgipa mande
uarangko namana aro namgijanaba jakkalna
man·a.
Sastroo ang·chingna indake agana. “Nibo, Bi·sarang Jihovaoni man·rikani ong·a; Biolni bite uni
on·skaani ong·a. Bilakgipa Mandeni jako brarang maikai ong·a uandaken pantekalmitingni dedrang ong·a. An·senga ua mande jeni brako ra·bitchakani
uarangchin gapa. Uamang kratchaatako man·jawa.
Jensalo cholgugao uamangni bobilrang baksa uamang agangrika”. (Git. 127: 3-5.)
Isol mandeko ong·atahaon
jelbra jelsuchina pattianiko on·manaha.
An·ching bia ka·e jikdong
debae nokdangko dakaniara Isolni
pattiani ong·chongmota. Uni gimin
saoba bia ka·e nokdang ba·ku dake hajal gamrang dongoba dedrang dongjaode maiba pattianikode
gimaatenga gita chanchiman·a. Dedrangara
gipin gam jinrangko Isolni
pattianirangoni dingtangman·chagipa pattiani ong·a ine an·ching u·ina
man·a. Isol Dedrangko ma·a-paa baksa
chakrimgipa ong·china, ma·a-paa baksa
bobilrangni mikkango chadengrimgipa ong·china ba uandake dingtang dingtang nanganirango ma·a-paako
dakchakgipa ong·china pattiaha. Ia pattianirang uamangko ma·a paani tariani gri sokbajawa
ine name chanchiode nikna man·a.
Kosako
janapgimin Sastro “Bilakgipa Mandeni jako brarang maikai ong·a uandaken
pantekalmitingni dedrang ong·a” ine
seaniko an·ching poraia. Uni
ortode an·chingni dedrangara ma·a-paani jako ra·bitgipa brarang gita
ong·a. Uni gimin ia brako jakkalanide
ra·bitgipao pangchaka. Na·a
nokdangna me·su nanga ong·ode ia
brako jakkale me·sam sikar ka·na man·a. Tom·tomaniko nangnikengode bobilrang baksa tom·tom ong·anina ia brako
jakkalna man·a aro uandake gipin namgnirangna na·a ia brako jakkalna man·a. Bi·sarang ma·a–paani jako brarang gita ong·a, indiba uamangko
maina jakkalgen aro bachina
goatgen uade ma·a-paao
pangchaka.
Brako miksonga gnang gogipa ua brachi pattiako man·gen, indiba miksonga
gri gochipchipaigipade brachin
kratchatako manskanaba donga. Mitamara brade bang·a
indiba ge·sakoba jakkalchipjaengnaba donga, ong·jaoba jeko jakkala
uko jechi tangangna nanga uchina goatjaengnaba donga. Uni gimin brako bachina goatgen uade bra nokgipao pangchaka. Iani a·sel
dedrangrangni ong·a ba onggija
janggi tangani, ba janggiko
man·engama gimaatengama; ia gimikni
ja·dil ja·pang sikanggipao
ma·a-paaon ga·aka ine nikna
man·a. Iani ja·mano name nisanko done
goatengoba nisanona sokangja ong·ode
brani a·sel ba dingtang dingtang obostani a·sel ong·naba donga.
Brarang jedakode nisanona sokangna man·gen Deuteronomy
6: 6-7-o indake sea. Aro angni nang·na da·alo ge·eta ia kattarang nang·ni ka·tongo dongna nanga; aro na·a
uarangko nang·ni derangna skitaitaina nanga, aro nang·ni noko
asongmitingo, aro ramako re·mitingo, aro tuengmitingo aro cha·mitingo uarangni gimin na·a agangrikna nanga. Kosako janapgimin sastroni kattarangko niatode brako goatanina dongimin niamrangara Isolni kattarang dongani, skitaitaiani
aro agangrikani ong·a ine ma·sina man·a. Uni gimin saoba dedrangko salgiona sokatna
aro uamangchin mikkim rasongko man·a sikenga ong·ode sikkanggipao an·tangon
Isolni kattarang dongna nanggen, uni ja·mano
skitaitaiani aro uarangko agangrikronggipa ong·na nanggen. Dedrangoni badiaba ong·gija ramako re·angenga ong·ode uko matnangaigija una Isolni kattarangko agana gita ango Isolni
kattarang dongama, angni uko skiani aro
un baksa agangrikanirangara chu·ongama?,
ukosa niatchengna. Ia gimiko niatahaon gimikan chu·onga ong·ode
ma·a-paani daito matchotaha. Ia gimikkon chu·onge dakengoba badiaba
dedrang gonggetela ong·ode, uade
dedrangni daito ga·aka.
Dedrang ma·a-paani jako brarang gita
ong·a. Ia brarangko an·ching goatengon
tiktak nisanonan tangangengama nipilatna.
Isol sakantina patichina aro bebera·gipa nokdangrango Isolni katta gita dedrangko tariani
dongchina. Amen.
Jisusan
jokatgipa; torom ong·ja
Niksrang
A. Sangma, Siju
A·gilsak
gimikon bang·bea ma·mal ba dolrang donga aro uan torom ma·malni bimungrang
ong·a. An·ching hai toromni gimin on·titi nipilataniko dakna. Maiko torom ine
agana? Torom, ian bebe ong·gijarangoni, bebe re·rurana ine Isolni Kakket
ong·aniko jarikani ong·a. Ia “Torom Kattara Maia?” “Dharma” ian Hindu kusikoni
ong·a ine nikna man·a. Unoniko an·ching Achikkuona katta donate dao “Torom” ine
pilakan agantokenga. Jean “Hindu Dharma (daram)” ine ong·achim. “English,”
kusiko, “Righteousness,” uni orto Achikkuchi, “Torom” ine donate peaha. Mesokna
gita, English-chi, “….to declare His righteousness for the remission of sins
that are past” (KJV). Achikkuchi uko
indake donataha; “… Isolni chakchikanio skang ong·gimin paprangko watchangani
gimin. Uni toromko mesokna …” (Rom 3:25) Uako dingtang dake donate seode, ba
seskaani, “…Uni kakketko mesokna. “Ian Isolni kakket ong·aniko mesoke janggi
tanganisa ong·a. English-chi “But seek ye first the kingdom of God, and His
righteousness…” (Mati 6:33). Achikkuo, “indiba Uni songnok aro toromko
amchengbo,…” Ian torom maia uako mesokatna ine kan·dik kan·dik dake
talatchengaha. English = Righteousness: Hindichi = Dharma ba dharom: Achikkuchi
= Torom ine ong·a. Iako Englishoniko, tiktak onge Sastrooni gita
segenchimode; “Righteousness” ni orto,
“Kakketgipa” Kakket ong·ani ba kakketbatsranggipa ine ong·a.
An·ching basakoba indake
singronga; Na·a mai torom? Saoba aganchakgen: “Angade Kristian torom” Mitam
agana; “angade Baptist torom” Angade Catholic torom” Muslimranga gana “Angade
Islamic Toromo donga” Bangal Rorirangba agana “Angade Hindu torom” ine
aganronga.
Oh ka·sara ripeng, bebera·anio
anchingni Gitel Isolni kakket ong·aniko uianio re·rurana hai. Jedakode Ka·sae
ongimin Jringjrotni janggiko a·gimikan uina gita man·gen. Uan Isolni ka·saani
ba kakket ong·ani ong·a. SAstroo indine agana, (Romrang 6:23) “…Isolni ka·sae
onaniara jringjrotni janggi ong·a.” Iakon kakket ong·ani ba torom ine minga.
Sastro agana; (1 Johon 1:9) “….an·chingko rongtalatna Ua bebegipa aro
toromigipa ong·a”. Maiko Torom minga? Isolan kakketgipa ba Torom onga. Aro Uni
De Jisukon Torom ba Kakketgipa ine minga.
Da·alni beberagipa sakantikon
“Isolni kakketgipa manderang” inesa miggenchim. Unon, pilakan umangni Isol
kakketgipa ong·a ine u·itokgen. “Isolni kakket ong·ani” ine agananiara, Isol
tolna man·ja (Chanani 23:19), aro Ua tole aganako mitchia! Uni kamrang tiktak
ong·e dakgipa ong·a aro pilaknan mikkang nigija bebe ong·e Antangni gimin
paraka. Sastroo indake agana “Isol kakketgipa bichal ka·gipa ong·a…” (Git
7:11). Englishchi, “God judgement the righteousness…” An·chingni beberaanio
kakket ongtokode, indide, pilakan an·chingkoba, “Isolni kakketgiparang” ine
mingtokgen. Bilsi 2000-na skang, Jisu Kristo agilsakona re·bana skangde kakket
ong·ani ba bebegipa torom aro dol gipinara kakketgijagipa ma·mal ba
bebegijagipa torom ba dol gnang ine an·ching uina man·gen. Uan tanggipa Isolko
olakkigipa torom ong·a aro uandaken bimang dakako olakkigipa soitanni toromba
gnang.
Isol a·gilsakna kasae
an·tangtangni saksa kamkam depanteko watataha, Uan Jisu Kristo onga ine
an·ching uia (Johon 3:16). Jisu Kristo sichake salgichi re·angani ja·mano, Uni
(Jisu Kristoni) sninggiparang bang·a a·gilsakni biaprangona Uni jokatani Nama
Kattako aganprakaha. Bang·a a·songrangna aro biaprangonan Jisu Kristoni
Jokatani Nama Katta giproroangaha. Untalsa Kristian torom ongbachengaha
(Wat11:26)
Da·ororo an·chingni chasongo
bang·bea ma·mal ba toromni bimung (denomination) rang donga. Badiaba ma·mal ba
toromode Sastrooni a·paloniko ra·gate skie on·giparangba donga. “Pilak
Sastrooni kata Isolni dongimin onga” (2 Tim.3:16)
Sastroni ong·gija, Jokatanini
gimin aganode, na·a uko mamung saloba bebera·na nangja. Badiaba torom ba
mondolirango indake agananirang donga. “Chingni toromsa asol, chingni toromsa
ja·pang, chingni torom gita bebera·jaode jokaniko man·jawa” ine aganaba donga.
Indiba Sastroo indake sea gnang, (Rom 3:26). Je mandean Jisuko bebera·a uko
toromi ine changen, (Rom 4:3) Isol nang·na aro angna ka·sae an·tangni saksa
kamkam depantekon on·aha. Uo bebera·gipa sakanti gimagija jringjrotni janggiko
man·gen (Johon 3:16). Jisu Kristo torom ba ma·malni bimungo jokataniko
donangja. Torom ma·malo jokataniko man·gen inede Sastroo odhaisaba aro podsaba
sea dongja. Isol an·tangni Kattao bang·en jokatani gimin janapani gnang.
Uaranga “Mati, Mark, Luk, Johan” ia sastroni bakrangko poraiode, nang·ni aro
angni janggiko jokatna Jisu Kristo an·tangan a·gilsakona re·baaha ine u·ina man·gen. (Rom 5:6)
Ka·sara angni chadambeskarang,
aro ma·a paarang, Torom ba ma·malo jringjrotni janggi dongja aro jokataniba
dongja! Sastroo indake sea, “Aro sakgipino pilakoba jokani gri; maina salgini
ning·o manderango on·a gipin bimungo gri, jechi an·ching jokna nanga” Wat 4:12.
Uni gimin u·ibo aro gisik rakbo; Jisu Kristoo bebera·gipana agre darangba
jringjrotni janggiko man·jawa (Johon 6:47) Indiba, “Jisu Kristoo gnanggipa
piokachi indinari Uni ka·saachi toromi inako man·a” Rom 3:34. Uni gimin sakantian Jisu Kristoko kuchilchi ku·rachake
aro gisik katong gimikchi bebera·osan jokataniko man·gen. (Rom 10:9-10)
Uni gimin an·ching torom ba mamalo bebera·gija, Jisu Kristoko
bebera·chongmote janggi tangna nanga. Nibo; Jisusan rama bebe aro janggi ong·a
(Johon 14:6). A·gilsani gamrangko man·tokoba kusinirangko man·tokoba, pilak
nanganirangko chu·onge man·oba, Jisu Kristo Gisik katong gimikchi bebera·jaode,
darangba jokataniko man·jawa (Mark 8:38)
Jisu Kristo nang·ni aro angni
namgijao janggi tanganina, nagandeako man·aha, kalstekaha, studapaha, be·en
bnekaha, aro bon·kame Ua chisolo an·chingni pilak namgijagipa paprangni groko
matchote chotchakaha. “Uni Chisolni an·chichi tom·tomaniko dakenba uachin
pilakko An·tang baksa nangrimataha” Kol 1:20.
Da·alona kingkingba na·a
Kristoko galpile, torom ba ma·malo jokatanina pangchakaiode, janggiko
gimaatskanaba donga. Uni gimin janggiko man·ade Jisu Kristosan Jokatgipa ong·a
ine bebera·gipa ong·na nanggen; maina
Kristoni an·china agre an·chingko paprangoniko piokna man·gipa dongja. (“Kristoni gamchata an·chichi na·simangko
piokaha” 1 Pit.1:19). Oe, darang toromba
jokatani dongja! Indiba Isolni kakket ong·aniko ja·rikaniosan Jokataniko
man·gen. “Isol aro manderangni gisepo baltigipaba saksan, ua mande Kristo Jisu”
Tim 2:6-7.
Uni gimin, da·oba
an·chingna chol dongkuenga. Jisu Kristo
da·oba sengenga. “Nibo, anga do·gacholo chadenge doktika, saoba angni ku·rangko
knae do·ga oode, anga uona napanggen, aro anga Un baksa cha·gen” (Para 3:20).
A.R. (Achik Ringani) Git. No.142. Pod 3-4 : “Isol okamenga, O ka·dongbo;
ka·onangbeoba sigen kenbo. Isol okamenga, Sal re·angjok; Cholko dawataha,
Jaroangjok” Sastroo indine sea, Da·o jokatani sal da·o ra·chakani sal. 2 Kor
6:2. Na·a jedakgipa mandeba ong·china, Ua nang·ko kema ka·na sengenga.
Ja·manchakduganana sikang chol
man·mitingon gisik pil·bo, aro Gitel Jisuko an·tangni ka·tongona okambo; maina
Jisuan an·chingko Jokatgipa chong·mot
ong·a. “….an·ching papi ong·engon Kristo an·chingna sichakaha” (Rom5:8)
Isol
nang·na jimbee patichina, angni ska aro bi·a,
Amen.
Paul Harvey-ni gisik pila
-Chibasal
Paul Harvey Americao saksa namen mingsingako
man·gipa kobor poraitimgipa
ong·achim. Indake ua man·e cha·begipaba
ong·a aro a·gilsako je donga ua gimikan bioba dongaia.
1971-ni rongchinggipa pringo ua
an·tangni jikgipa baksa chuti ra·e songremitingo Arizonani Cove Creek minggipa
chongipa giljaona maibakai re·anggakaha.
Uano adita manderang bolni tem·na
man·gipa chokio asongengon ua an·tangni dambemiting salrangko gisik
ra·atengachim. Johan 3:16-ko uni
ka·tongo chonaonin mukosto man·achim aro attamsao an·tangni palang ja·choko dipane Jisuko
jokatgipa ineba ua ra·chakahachim.
Indiba iarang ru·uta bilsirangna skangsa ong·aha.
Pamong an·tangni skina ra·bagipa Subject-ko “napolani gimin” ong·a ine aganatahaon ua namrengengachim. Indiba Kristona dangdiknade chugimik
janggiko on·a nanganiko aganon ua gisiko
nange knatimskaaha. Unon ua an·tango indake singna a·bachengaha. “
Angni an·tangko jokatchina Kristoo bi·anide
ru·uta somoirangna sikangan ong·aha,
indiba anga Una dangdikna an·tangko
on·ama on·kuja? Unon ua an·tangni una
dangdikaniko ru·uten ra·rike dongenganiko
gisik ra·aha”. Ua pringo
skianirang Paul harveyna namen
rongtalaha aro Americani mingsinggipa
songbad poraitimgipa an·tangni
janggiko Kristona pakwataha.
Bilsisani ja·mano Paul Harvey indake
aganaha, “ Anga Johan 3:16-ko bi·samitingon skia man·ahaoba Johan 14:15 ( Angna ka·saode indide
na·simang angni ge·etanirangko manibo.)- ingipakode kode da·sikariosa
ma·siaha.
Duarong
Pa Rikman A. Sangma
Skanggipa ‘Rock Music –ara……
1. Rock
music-ara namgijani noksa ong·a :- Rock musicni gimin talatna namen neng·ani ong·a. Indiba Rock musicko indake talatna gita man·gen, “ian
namen tarake dokgipa music aro an·chingni nachilchi knaana amana batpile namen
gam·gipa ong·a. Mandeni gisik aro taningrangko bangbang ong·atna ama aro
jensalo ia Rock musicko knaon gisikrang
jadachanga gita an·tangni be·enrang moangakon uirikpilja . Indake
mandeko namen namgijako dakna dingchaoata
aro kratchaanikoba gimaata, aro namgija kamko ka·na dilaniko man·a.
2. Rock music-ara Isolko uigijagipa songsarekoni ong·baaha
:- Missionery saksa Rock musicko chatote
nikgipa indake agana, ia musicara skia man·gijagipa Africa biaponi ong·baaha.
Jean mande kanamgija ong·ata aro mandeni be·enko cha·aniona sokata. Bang·a
musicrangan Africani tribalrangni chrokani aro doka dam·anirangoniko
jakkalenga. Uni gimin an·ching maidake musicrangko mondolirango jakkalenga name
dake chekna nangenga.
3. Rock
music-ara Pilakni kosako chakatgipa dakbewal (Rebel culture) ong·a :- Ia music-ara
an·tangtangni skako chu·sokatani aro parakani
ong·a. Jekai musical instrumentko dokani bewal, knirangko tariani bewal
aro gana chinani bewalrango an·tantangni skaniko chu·sokatani ong·a (1kor.11:14)
Ia indake chakataniara (rebellion) Kristoko bobil dakani gisik(antichrist)
ong·a aro bamgija dakara sima niani pap gita ong·a ( 1 Samuel 15:23 ).
Saliram (Europe)jolo Bacchus ingipa mite dongachim. Uko olakkigipa
kamalrang an·tangtangni kniko wak kime (pigtail) dake done rakia
jedakode manderang Bacchus mite-ni kamal ine u·igen. Iako ja·rikchenggipa Rock
singer-rangoni Wicca (Rock group) ingipa ong·a. Uamang an·tangtangni kniko wak
kime dake dontokachim aro ian miteni
gisikko okamani gita ong·a . Bacchus miteni gisiksa uamangni janggi tanganio kam(control) ka·na cholko
man·ska aro indaken bang·a chadamberang
u·igija jekoba jariktokenga, uarangko nama ine chanchie, ja·dil
ja·pangko sandichenggija an·tangtangko
taritilongtokenga. Badiaba dakanirangko an·ching ong·a ine chanchigenchimoba
sianiona dilnaba donga (Toe 16 : 25).Unbaksanaba badiaba Rock
singer-rangni be·eno chinrang(tattoo) dakaniko nike uigija ja·rikpaea.
Indiba sastroo maiko sea ukode nikna guala. An·chingko iarangko dakjachina ( Levi.19
:28) –o aganaha. Iarangara jekai (a)
Siani chin (mark of death) Parapea 6 : 8; Ibri. 2 :14.(b) Norokni
chin ( mark of hell) Parapea 6 : 8
(c) Drakon-ni chin (mark of Dragon) Parapea 12 : 9 ; 20 :
1-2) a·gilsak gimikko tol·e- cha·boke cha·enga. (d) Satan-ni chin(
mark of satan) Parapea 20 :2; Eph.4:27.Namgija dakanirangko ja·rikpana
nangja (Reongkata 23:3). An·chingni gisik, janggi aro be·enko Kristoni
re·baona kingking rongtale dongchina agana.
An·chingna 1Thess.5:23-o be·enkoba jemangija dongchina aganenga,
uni gimin be·enkoba Isolna tanggipa boli gita an·tangtangko rongtale janggi
tanganina on·kangna nanga iasa chong·motgipa
krae olakiani ong·a ( Rom. 12:1). Namgipa doka damaniko on·an
baksa rongtale janggi tanganichisa Isolni ra·chakgnigipa music ong·gen.
4. Rock music baksa pekgipa ringani
cha·ani(drugs) pangnan re·chapa : - Peleki
dakani ko (socery) Niam Gital-o montol (witchcraft) dakani ine agaskaa jean
Greek katta ‘pharmakia’ ingipaoni ong·baaha. Ian pekgipa ringani cha·aniko
tarigipa ong·a. Je manderangan ia indakgipa music-na pagol ong·achim aro doka
dam·achim, p’lakan pekgipa ringani cha·aniona ga·aktelaia. Maina Rock Music –ko
pangnan pekgipa ringani cha·anirang (drugs) jariktelaia aro bang·bata Rock
Musician-rangan pekgipa ringanirangko ringesa cha·esa doka dam·aniko daktoka
ine an·ching an·tangtangan nika aro sakkiko man·a. Uni gimin indakgipa
manderang Isolni Songnok-o napjawa ine Gal.5 : 20, 21-o agana.
5.
Rock music baksa be·enni
skanirang (immorality) jarikchapa :- Til·ek an·chaani aro pekgipa ringani cha·ani pangnan jonja(twins) gita ong·a. Jensalo indakgipa music-rangko jakkalgen
pangnan be·enni sikani–rang jarikchapa aro pap-ko ka·e Isolni kosako chakataniona
dila. Jekai Israel manderang sonani matchu
bi·sako dake olakianio uamangko nagande ong·ataniona dilaha aro Isolni
kosako pap ka·aha( Re·ongkata 32: 17 -25).
6. ROCK MUSIC BAKSA NAMGIJA GISIKRANG(
EVIL SPIRITS) JARIKCHAPA :- Isoni Gisik jedake Uko
olakio bilake kam ka·a aro manderangna patianiko on·a, apsandake diabolni
gisikba Rock musicko jakkalode bilake kam ka·a. Ian diabolni gisikko okamani
music ong·a. Ia musicko jakkalon manderang-ko saksa sakgipin baksa gisegrikaona
aro dakgrik sugrikaona dila, uni gimin-sa an·ching bang·bata salon rock
concertrango manderangni chu ringe kajia golmal ong·aniko nikna man·a. Satan-ko
olakigipa manderangsa ia musickode jakkala jedakode diabolni bil uamango bilake
kam ka·na gita man·gen. An·ching ia salrango namen mikrakna nangenga ia music-chin chadamberangni janggi tanganiko
dilsretenga, nosto ka·enga aro an·tangtangko so·ete sianiona dilenga. An·chingni Reongkata 32-oniko nigimin
gita iarang mite dake olakiani ong·a. Mamung saloba mite dake olakigiparang baksa
bakrimna aro rimbrine janggi tangna nangja. An·chingni Isol sanalgipa ong·a aro
indake olakigiparangni kosako ka·onanga aro michia( Git.106: 35-42).
Kristoni an·chichi breako man·gimrang
p’lakan Uni be·enni bak ong·a. Uni gimin iarang baksa an·chingni mamung
bak dongja( 2Cor.6:14,15,17). Seng·ani dedrang gita re·rurana nanga aro
maia nama namja uko nie uina nanga(Eph.5: 6-12).
7. ROCK MUSIC PAP-KO DE·DOANI GIT ONG·A
(EXALTING SIN) :- Bangbata
percent-an ia music-ode pap-kosa aganbata.Git-ni katta-o aganjaoba music-ni
gam·anichi ba ring·ani aro doka dam·ani bewalchi mesoka. Jensalo ia indakgipa
musicrangko jakala be·en-ni gita namgija sikaniona dila aro pap-ko dakaniona
diltelaia, maina ia musican papko de·doani ong·a. Ia Music-ko jakkalaniara
Kristoni gisiko kimite gala gita ong·a( 1Thess. 5:19). P’lakkon nie uibo
ripengrang(1 Thess.5:21,22).Je music-an be·enni sikaniona dila aro be·en
gita kusi ong·anikosan on·a, indiba an·chingni janggi tanganio mamung
dingtangataniko on·ja, uarang Isoloni
ong·ja.
8. ROCK MUSIC ISOLNI KATTAKO
MITCHIATA(CORRUPTS) :- Ia katta
basakobade manderangna jajaani ong·ata jekai Gospel Rock, Jesus Rock,
Christian Rock aro bang·a. Iarangan Isolni kattako brinemung rongtalgija
ong·ata. Miksonganirang namnaba donga aro nama miksonganion ong·atnaba donga,
indiba ia kattako on·anichin diabolna doga oe on·enga.Uni giminsa rock
concert-rango mamung dingtanganiko nikna man·ja, jedake janggirangni Isolona
re·bae bite nange janggi tangengaha ingipa kattarangko knana gita neng·a aro
rock concert-ko ong·ate janggirang bang·e- bang·e jokaniko (soul win) nikna man·ja. Badiaba ramako an·ching ong·e
nikoba bonkamanide siani ramasa ong·aia (Toe. 16: 25). Gitni kattarang
namnaba donga indiba ong·gija musicko jakkalode ian an·chingni janggi tanganiko
ong·siatgen. Indake Africa-ni ge·sa biapo
a·sel mingsa ong·aha. Uano saksa foreign missionery janggirangna kam
ka·engachim. Uni kam ka·mitingo ua biapo tangchaani(revival) ong·aha. Jamano Ua
an·tangni biapona maibani gimin re·ange re·bapilani somoio(gospel album) ge·sa
git-ko ra·e re·baaha. Ua git-ara toromni git-an ong·achim, indiba ua biapo
donggipa manderangni skango uamangni miteko olakina jakkalgipa music ong·achim.
Uko ua u·ijae wataha, unon kasne kasne tangchaani(revival) tipangna a·bachengaha.
Indiba maibadake ua songni mande missionary-ona rona re·ange, uni watgipa gitko
knaaha aro rangsanan ua missionery-na ua songni mande ia musicde chingni mitena
skango olakina jakkalgipasa ine aganaha. Unosa missionery rangsan ong·a
obostarangko nie nike ma·sina man·aha aro ua sal dipet ua git-ko watjaha,
galataiaha. Uni jamanosa ua iarangko pe·gale gale Isolo bi·taiaha aro
tangchaani ong·piltaiaha. Uni
gimin an·ching nama kamko ong·gija ramao dakna man·ja ( It is impossible to do
right thing in a wrong way). An·ching
an·tangko on·kange kam ka·oba Isolni sikaniko dakjaode Ua mamungsaloba
kusi ong·jawa aro Isol indakgipa musicko jakkalanio kam ka·na gita man·jawa(1
Samuel15:.22).
Uni gimin biteko
nie uina gita nanga. Pangnan bol namgipade nama biteko nangtela, indiba bolan
namjaode biteba namja( Mati 7:16-20).Gisikko nie pilakon cheke nina gita
nanga, maina ia salrangode diabol-ni kotokrang gurerango ba rot-rango
re·bajaenga indiba Kristianrango gadoesa re·baenga. An·ching uarangko Isolni
Gisikchisan uina gita man·aigen. Uni gimin anga chadamberangko aro ma·a
paa-rangko mol·mola an·chingni re·anirangko niatpile ong·ama ong·ja nie nina,
aro ma·a paa-rang na·simangni dedrang maiko dakenga sandie nina, uamang
maidakgipa gitrangko mobile-rango knaenga name sandina aro maidakgipa
noksa-rangko kutturio tap-e donenga uarangko name chanchie sandie nina ine
ku·monganiko on·paa. Isol iako poraigipa sakantina bang·bee patichina.
Isol angko an·sengataha
-Ronjeng K. Sangma
Dabang, Dodinpara
Bilsi chi·samang badeangaha, angko Isolni
an·sengataniko anga an·tango ra·bite dongaiaha.
Da·o anga an·tangni parakna sikaniko jripjrip rabite dongna man·jaha. Chonchongipa
fellowshiprangona re·angon agana siktelaiaha. Indake da·o Chibasal Magazine-oba seachi poraisogipa sakantina
parakatenga.
Anga Ronjeng K Sangma Dabang
Dodinpara-oni ong·a. Raksamgre antioni 2½ km. mang chel·ao donga. Anga mingsa
namjabegipa aro manderangni kenbatsranggipa sabisiko man·achim. Cancer, TB, Konchi, ia sabisirangan Mandeni
gita sanna bannanio neng·batsranggipa ong·achim. Iarangoni anga Konchi sabisiko man·achim.
Indiba da·ode Isolni ka·sanichi an·sengaha aro ka·dongani dongaha. Angna a·sel ong·mitingode ango mamung
ka·donganin dongjachim. Ia sabisiko
man·aha ine anga 1996 bilsio u·iaha.
1997 bilsio anga Goalparachi re·ange saako Doctor-o porikka ka·e
nion ja·si bima, ja·siotra, jaksi bima aro jaksiotrakode jak aro
ja·aonikoba rasote galnasa agreement soi ka·china aganaiaha. Anga ja·si jaksiko rasote galnade sikjani
gimin nokona re·bapilaiaha, indiba saade bilongrorobaaha. Ja·skil jakskil saltingkote ba salnape
sa·dikan chakna man·jabatroroaha. A·chik ojarangoniko ra·e nioba namgnian dongjaha. Saknaako chakna amjae me·diko chiko
tingilpile rite uno sim·bole dongosa sa·dika namkalachim. Badita wa·al jele
so·e dingbatatna man·a inditasa dongtokalachim. Ia sabisi be·enni u·ianiko
gokga ong·ata aro ja·kuak aro jakuak-o salmrako ba nangmrakoba kakachika (ka·kitchuani) niko u·ija.
Indake saknae dongengmitingo
anga songsarek ong·engachim. Indakmitingo angna Pamong E. G Momin aro Ronjing A
Sangma angna Isolni kattarangko aganaha.
Uamangni aganako knaon anga Jisu Kristoko jokatgipa Gitel ine ra·chakrikaha. Indiba angni
jikgipade songsarek ong·en
dongengkuachim. An·tignimangni
ja·mano skigipa pa Sunmith G momin
chingni songona re·ange Isolni kattarangko aganaha. Unon angni jikgipaba Isolni
kattachi doktikako man·e ua salon Jisuko ra·chakaha aro uni salsagipao robiar
salo 12 / 9/ 2001/ tariko anga aro angni jikgipa ma Rimdika R Marak Pamong
Elinathni jakchi Dabang chiringo
napolataniko dakani ja·mano apsan salon
bia ka·atanikoba man·aha.
Gisikni gitade jokatani,
katchaani aro tom·tomaniko man·engoba be·enni gita saknaade uan uan
ong·aengachim. Indake anga saknaaniko
an·tang ama gitade dakgrikbeengmitingo March jani 21-23, tarik 2003, bilsio Bollonggitok combine Fellowshipni gita Rev. P.M. Sangmako okamate Megaparao
Programe-ko ong·ataha. Ia programeo
Isolni bilake kam ka·na am·ani giminankon,
Generator ra·bagipakoba jakkalnan
man·srangjaha. Indiomangba light griba Programeko ong·ataiaha. Uano
attamantin aro saloba namen bilake Isolni kattarangko sakki on·aha. Mongsongbate Robibar salo Isolni kam ka·ani
angna namen aiao inmanbatani ong·aha.
“Isolni kattako mande ra·bo gisik
ka·tong gimikchi an·tangko Jisu Kristona on·kangbo, nang·ni ka·tongo uko Gitel
ong·na on·bo, unon ua nang·o maiba dingtangko dakgen” ine mikchi baksa
Ganchiona okamahaon pilakna sikang angan chakatchengaha. Ja·mano gipinrangba
re·batokaha. Re·bagiparangna ua jak dondape
bi·chakaniko dakengmitingon, rang·san
angni ja·si bima ku·teoni (jekon Doctorrang rasote galna aganachim) bilakbegipa
wa·alni ding·a be·en gimikona napngaha.
Ua ding·a be·en gimikko re·angmano sko taru gita jokpronge re·anganiko anga u·irikpilachim.
Isolko mittela ua somoionin ka·kachikako
u·igijagipa angni ja·si jaksirang sikang
gitan apsan ong·pilaha. Isolna Rasong ong·china!
Uni ja·mano Gitrang. 47- oniko “Isolan a·gilsakni raja”
ingipako ku·rachake bi·aniko dakchina Gisikni didianiko man·aha aro anga ukoba
dakaha. Indake dakahaon anga be·en
bimang gimikni jakgitel ong·sranganiko u·ina man·aha. Ia angni an·senganina
gipinrangba Isolko mittelna man·a gita anga seachi parakatenga.
Angko Isol an·sengatja ong·ode
da·ode anga badiaba konchi sagiparangko donram biaposa song nok aro jik deko
wate dongna nangenggnokchim aro uamangko nikgijan sinaba nangaignokchim. Isol
jringjrotna mittelako manchina aro Uni bimung jringjrotna namchina.
Indake
Isolni an·engatako man·a sikangde anga sena aro porainaba on·tisaba
man·srangja. Indiba da·ode Isolni
ka·sachakbeanichi anga Isolni kattako
poraie aganpana man·engaha. Isolna rasong ong·china.
Angni jikgipa da·o dongjaha,
ua angko wate pagipaona re·angsoaha.
Da·o anga chonbatgipa chawari, demechik baksa dongenga. Na·simangni bi·anirango
angko aro angni chawari demechikoba gisik ra·pabo. Poraisogipa sakantina Isol bangbee
pattichina.
Jihudirangni chinrang
-Chibasal
Ibri kattao
“Chin” ingipako “Ot” ine ong·a, jekon sikangni Jihudirang chin inesan ra·a
ong·ja, indiba iarangara Mandeni Isol baksa nangrimanina toromni gita nangchapgipa ong·a ine bebera·a.
Menorah :-
Ian Jerusalemni torom nokko
mesoka. Ian Israel jatni noksaoba donga.
Rokombri ma·mal (Four Species) :- Ian
“Sukkot” minggipa manianiko mesokani chin ong·a. Iako basakobade Menorah
baksaba mesokchapa.
Shofar: Ian dal·gipa maniani ba chutini salko mesokani ong·a. Iako Menorah baksaba mesokchapa.
Daudni Aski (Star of
David). Ru·uta somoirangonin iako
Jihudirang ma·sia aro ruuta somoirangonin iako Judaism toromni chin, aro Jihudi
manderang gimikni chin dake jakkala. Ia
mohorko Israelrangni nisanoba taria.
Shin: Jensalo ia Chinko mesoka unon El Shaddai inani orto ong·a. Uan Isol Bilaksranggipa ( “God Almighty”)
inani ong·a. Ian Judaism-o Isolni
bimungrangoni mingsa ong·a. Ia chinara
uamangni jakkalrongbewal bostu “Mezuzah aro tefillin” koba mesokani ong·a jean pamongrangni pattianiko mesokani chin ong·a
Segimin
Rongpleng: Ian Ge·eta mingchikungko mesokani ong·a. ia
chinko mesokahaon Rongtal-batsranggipa
biap ba Isolni dongramko Gisik ra·atani ong·a.
Judani Singho: Ia Chinko “ Tanakh” ine minga aro ian Juda
aro Dan jatko Singho baksa toani
ong·a. Chinko bilakbatatna basakobade, mongsongbatede niamni rongplengo jorasa
Singhoko mesoka.
Tambu aro Boli: Bible ni gita Israelrang Bilsi 40-na Sinai
bakrao dongmitingo Torom tambuko rikaha, jekon Ibrirang “translit” ba “mishkan”
(Place of Devine dwelling) ine
minga. Iakon a·gilsako Isolni rasongni
dongchakram (Shekhinah) ba Isolni dongpaani (the presence of YHWH) ine minga,
jeon kamal nape
Israel jatni pal Isolni mikkango kam ka·a.
Pamong: Ibri
ku·siko Pamongko Kohen ba Kohanim ine
minga, jeni ortoan Boli on·achi ba torom
noko kam ka·anichi Mandeko Isol baksa nangrimatgipa; ine ong·a. Uamangoni dal·batgipa pamongko “Kohen Gadol” ine minga.
Pamongrangni gandapani cholako ming gittam
dake pe·a. Kosakgipa gadang , “ching·ani
ba kamaniko mesoka, aro Balgaoaniara A·gilsakko mesoka uno Dalimko donaniara
joksalgipa chi-ko miksonga aro uno kanta-ko donaniara jokgipa chini gam·aniko mesoka. Ephod-ara salgiko mesokani ong·a aro jakra jakasini pakreo kadegipa ro·ongrangara agilsakni kosako aro ning·ao donggipa
Hemisphererangko miksonga. Ro·ongrango
segimin ming chigni bimungrang salgini
askirangko miksonga. Kotipara mukutko
miksonga aro uko pamongrangni gananiara
uamangna pilak a·gilsakni rajarangna bate chubatgipa ong·a ine mesokani
ong·a.
Josephus-ni talatani:- Chola (Coat),
a·gilsakko mesoka. Kosako gananirang salgiko mesokani ong·a. kanta aro dalim biterangara mikka il·apa aro kimpretanirangko mesoka.
Ephod; mingbri ko mesokani ong·a, aro uko sonachi kodulaniara Isolni
rasongko miksongani ong·a.
Ephodni ka·tongo pa·ani
a·gilsakko mesoka maina
a·gilsakni ong·atgiminrangni jangchio
ong·a gita ian ephodni jangchio ong·a.
Kang·kare kaani sagalko mesoka.
Pakreo kadegipa ro·ongrang sal aro jajongko mesoka aro chelo pa·anio donggipa ro·ongrang sal, ja aro askirangni ming chigni chinrangko mesoka aro kotipara
salgiko mesoka.
Jerusalem Talmud aro Midrash-o
indake talataniko
daka. Chola (Coat) ara mande
so·otanina boli on·aniko mesoka.
Ning·o gananirang ka·tongni
paprangna boli on·aniko miksonga.
Kotipara gaora de·anina boli
on·aniko miksonga, aro wentonganiara cha·ua
aro tolnapanirangna boli on·aniko
miksonga. Chelo pa·ani, niam
pe·anirangna boli on·aniko mesoka, aro
Ephod-ara miteko olakkiani papna boli
on·aniko mesoka. Ba·ra-ara cha·bok
chonikanirangna boli on·aniko miksonga.
Ongko ba nomborrangni chin ba gamchatani :
Nombor 3 : Ka·saani aro rongtalani chin. Torom nokni
rontalbatsranggipa biapara bak
gittamni baksa ong·a, aro rongtalgipa
biapara torom tambu gimikni bak gittamni
bakgni ong·a. Kadulani ba·rarangara
Chang chikung meter gittam-mang ro·bata.
Tambuni ningo boli on·anina ge gittam
chi donchakanirang donga. Chakki
so·chakaniba paktangtango ga·gong
ge·gittam gittam donga. Ga·gong
ge·prakon so·chakaniba ge·prak donga.
Pamongni pattianirangba bak gittam donga aro pattiani mingantion
“Rongtala” kattako changgittam gittam minga.
Nombor 4 : Nombor 4
ni chinara pilak ong·giminrang (Salgi aro a·gilsakko man·chape) ni nangdimaniko
mesoka. Ongko 4- ara Salgian Isolni Singhason ong·a ine mesoka. Rongtalbatsranggipa biapba noksik ge·bri
donga aro rongtalgipa biapba apsan bimangon changgni dal·bate donga. Chakki so·chakanina agre torom noko pilak
jakkalani bosturangan noksik ge·bri
ong·toka.
Nombor 5 : Ongko 5 de
matchotnsianiko mesokani ong·a. rongtalbatsranggipa biapko penggipa
ba·rarangba gro gipeng bakbri bakbonga
ka·e ong·a. Torom tambuona
napchakramchipakoba ge·bonga
krongrang donga.
Nmbor (ongko) 6- ara
chusokgijaniko mesoka.
Nombor (ongko) 7- de Isolna jakkalani nombor ong·a aro Jihudirangni toromo
namnikbatgipa nomborba ong·a. Ian
rongtalgipa songgigrikaniko mesokani
ong·a aro rongtalatgimin nama
miksonganirangko mesokaniba ong·a.
Neng·takani sal aro Jubileeni bilsirangkoba nombor 7-on pangchake
dona. Nombor 7 ara
matchotsranganina Isolni dongimin ong·a.
Nombor 8 – de maiba gital a·bachenganiko
mesoka. Salko ong·atanioba sal
chetgipade an·tini sikamggipa sal ong·a maina Isol sal dokna kam ka·e snigipa
salode neng·takaha aro salchetgipaode
ka·taina a·bachengaha.
Nombor 10- Chugimik chu·sokgipa ong·aniko mesoka. Ia
nomborko chu·gimik chu·soksrangani ine agana.
Torom tambuni sa·ra chang 10 aro 10 ells ro·bata aro
chang 5 aro 10 ells apalbata. Rongtalbatsarnggipa biapo Ge·eta min 10 ko ripinge dona.
Nombor 12:- Nombor
12-de nombor 3 aro 4 rangni napgrikani dongani gimin ian Mandeni Isol baksa bak donganiko
mesokani ong·a. Mesokani table-o
ruti dot 12 donga, aro pamongni
chelo pa·anioba dot 12 ro·ongrang donga jean Israel ma·chong 12 ko mesokani ong·a.
Nombor 13-de bebera·ani
pangchakani aro Isolni ka·saaniko mesokani ong·a.
Nombor 18 : ko gamchate
ra·a maina Ibri ku·siko
Janggiko ‘N ine minga jean
ongkorangni gamchatani 18 donga.
Nombor 26 de Isolni
bimungni chin ong·a.
Ro·ong- silrangni chinrang :
Sona :- Sonade Isol ba Salgini rasong aro bilko mesokani
ong·a. Silver –ara rongtalani aro cholon namani chin ong·a. Brass –ara mangrakani bilakani aro kimkimani chin ong·a.
Iako basakobade sonani pal jakkala Ironkoara Silverni pal jakkala. Kari:- Karikode pilak cha·anirangon
nanga ine ma·sia. Uni gimin pilak cha·anirangko boli on·anina iako nanga. Talmud (Jihudirangni sason ka·ani bimang) ode
kariara Torah (niamni ki·tap)-ni chin ong·a.
Maina a·gilsak gimikan kari gride tangna man·jani gimin Torah gride
mande tangna man·ja ine mesokani ong·a.
Rongrang
. (Colours)
Tangsimprang (Indigo) :- Jihudirang ia rongko “tekhelet” ine minga. Ia rongko Murex trunculus
minggipa gapchilekrangoniko bikota. Ia rong Jihudirangnasa ong·aija indiba giin
jatrangnaba gamchata. Chugipa Mandeni gadangrang uamangni ba·ra chola aro
poldarangna ia rongko jakkala. Ia rongkon
Tyrian Purple ineba minga.
Niamni ki·tapo uamangni Bi·na jakkalgipa chinanio ia rongni
kildingkoba man·chapa. Ia rongko Nikon uamang salgi aro uno donggipsa
Isolni gimin chanchia nakata.
Tangsim:- Tangsim
rong da·onaba Jihudirango mongsonggipa
ongengkua. Tangsim rongde ge·eta
mingchikung baksaba nangchapa. Mose aro gipinrang Sinai a·briona doangon Isolni
Sapphire (Tangsim) chi duulao chadengako nikaha. Niamni rongpilengrangkoba
tangsimchian taria. Uni gimin uamangni chinanio tangsim
donganiara jringjrotna Isolni niamko gisik ra·ani ong·a.
Gitchakmrang: ian bil aro rasongni chin ong·a. uni gimin
rajarang uamangni rasongko mesokna
gitchakprang cholarangko ganronga. Paponi rongtalaniko mesoknaba
gitchakmrangkon jakkala.
Gitchak, ian
an·chini chin ong·a. uni gimin iara janggiko mesokani chin ong·a. indioba basakobade
ia rongkoara papko aro kusi-katchaaniko
mesoknaba jakkala.
Gipok (“Shesh”) ian be·en aro gisik ka·tongni rongtalaniko mesoka. Basakobade ian sianikoba miksonga aro badiaba
somoiode janggiko mesokaniba ong·a.
Manianirang aro rongtala sal
:-
Niamni ki·tapo Toromna songreanio ming gittam manianirangko
janapa. Uarangara Watchangani alani(, Passover,),
rakarini maniani (Shavuot )
Tambuni alani (Sukkot ). Iarang minggittaman Israelrangni ge·a
gamanio nangchapa aro iarangara toromni
gimin skie ra·ani chin ong·a.
Watchangani
alani (Passover) ko ong·telaigiparangni gital ong·taianina mania
aro Jihudirangni asol Jihudi ong·ani
chin ong·a. Iia manianio ka·gipa me·su samjakrangko cha·ania Egypt-o uamangko
nokkolatanio duk aro saknaarangni chin ong·a.
attamo cupbri churangko ringa jean a·gilsakni a·song ge·brini chin
ong·a.
Rosh Hashanah (Bilsi gital) aro Yom Kippur (Boli on·ani sal ). Iarangkoba Jihudirangni maniao nikna
man·a. Boli on·ani salko bilsi gimikni rongtalbatsranggipa sal ine
ra·a aro ian Isolni kosako ka·gimin
paprangoni chugmik Isol baksa
nangrimpilani sal ine ra·a
Poido
BASEBO
RAMAKO
Krebith
Chambugong Marak
Anchenggre Local Bapdist Church.
Chengkurigre Mondoli
Basebo
ramako ripeng na·a,
Norok
wa·aloni jokako man·a.
Apala
rama re·gen norokona,
Apchona
rama sokgen salgiona.
Ra·chakbo
Jisuko ripeng na·a,
Maina
uasan jokani rama.
Dongja
gipinde Jisuna agreed,
Gamchatgipa
nang’ janggi jokna gitade.
Pakwatbo
gitelo nang·ni ka·tongko,
Kema
bi·bo Uosan an·tangni papko.
Jisuna
agana kratcha·niknabe,
Paptangko
parakna gualnabe.
Aganbo
Isolna nang·ni gualako,
Nang·ni
ong·sigipa kamrangko.
Ka·saa
Jisude darang jangginaba,
Til·ek,
cha·u aro mande so·otoba.
An·pilbo
ramaona ripeng na·a,
On·enga
cholko Jisu nang·na.
Nang·ni
janggina ua grapenga,
Ua
ka·sae nang·ko senge dongenga.
****
An·chinga chong·mot ramaonma?
-Mr.Barthiar M. Marak
(1Johan 2:7) “Aro a·gilsak
aro uni sika re·angenga, indiba
Isolni namnikako dakgipa Jringjrotna dongkama”
( Romrangna 13: 11,12) “Aro na·simang tusiaoni mikrakna da·ode konta ong·aha ine ia salko u·ie dakbo; Maina an·chingna jokani sepangaha. Uni gimin
an·ching andalani kamrangko gale seng·ani tarianiko ganna”
Beben a·gilsak Isolni sika gita
re·angengaha, indiba je manderang Isolni niam ba ge·etanirangko manie
tanga, uamangsan jokatako man·gen. Uni gimin jokatani cholko an·tangtangna ra·e
simsake janggi tangna nanga. Ia
a·gilsako Isolko bebera·giparang adita gnang indiba Isolni namnikako
dakgiparang bang·ja. Iani giminan Mati
7:21-o indine sea, “ Angko Gitel gitel ingipa pilakan salgini songnoko napna
man·gen, ia ong·ja indiba salgio donggipa angni paani namnikako
dakgipasa”. Oe ia a·gilsako Isolko Gitel
Gitel ingipa bang·a indiba pagipani namnikako dakgipa bang·ja. Mark 7:8-oba
indake janapa, “Unon Ua uamangna aganaha, Isaia na·simang
cha·chipilgiparangni gimin name dake katchi nike sea, Ia manderang
an·tangtangni ku·chilchi angko mandera·a, indiba uamangni ka·tong angoni
chel·a, indiba uamang angko olakkigramaia skianirang ine manderangni
ge·etanirangko skia; na·simang Isolni
Ge·etako gale manderangni chasong chasongni niamko rakkia”
A·gilsakde namjajok ine
bang·bata manderang agantoka, indioba
Jisu Kristoko bebera·nade
siktokja gita nika. Maina indake ong·a hai chanchiate nina. Ia chasong mandeskana kenchipchipe
janggi tangna nangengjok. Isolko am·ana
bate re·mikbrange sikatang ramarango roakon ga·sue nikbataha. Brigimin me·aparangba jik dedrang baksa golporime dedrangni janggi tanganina
namgnirangko aganrimana bate nokkode hotel gita jakkalesa peke re·baronge
golmal ka·batskaa. Jik dedrangni
silroroani giminde bang·batan chanchia
dongrongbreja. Uni gimin mitam dedrangni ong·sie tangani ja·dilde ma·a
paan ong·a gita nika.
Ma·a paarang dedrang baksa golporime Isolo bi·rimani aro
ollakkirimanirangko dakode baditan pattiani ong·genchim! Oe beben indake
dakani a·gilsaknade gasugipa kam
ong·janaba donga, indiba a·gilsako an·chingni ga·sue nikgiparang Isolni mikkangode pap ongskanaba donga. Indake me·tra
chadamberangba ong·sigipa gana chinanirangkosa
ga·sue niknaba donga, indiba an·chingni ga·sue nikgiparangko Isolba
ga·sugipa pap ine chanskanaba donga. Uni
gimin iarangko dakna skang
indakgipa bewal ba gana
chinanirang Isoloni ong·ama ong·ja name chanchichengode nama, ong·jaode satanni
budi dakanio ga·ake salgiko gimaatnaba donga.
An·chingni
ga·sue nikgiparango tangmiting somoio
Jisu re·baa ong·ode an·chingni
janggiara bano ong·gen? An·ching Jisuko
bebera·giparang ong·e Janggiko gimaata ong·ode namen dukni katta ong·a. Uni giminsa
Sastroo an·chingko mikrake tangchina agana, jedakode bebera·giparang Jringjrotni janggiko gimaatna
nangjawa. An·ching Galatirangna
5:19-21-o indake seako nika; “Be·eni kamrang parak ong·a, rongtalgija, gang·a,
mite dakaniko ollakkia, montol daka, ma·mantina bobil donarang, saigrika,
mikbuarang, ka·a gaparang, susaarang, pekarang, chrok mesaarang aro ugita gipin gipin, jedake skango anga
aganaha, indake iarangni gimin anga
agansoenga, iarangko dakgiparang Isolni songnokko man·rikjawa”.
Kosako janapgimin kattarang angni janggi tanganioba namen kakket
ong·chongmota. Angni janggi
tanganio bang·a Isolni namnikgijagipa
kamrang bang·bea, indioba Isolko u·ina
skangde jemangan Isolko ma·sie ollakkipaengachim, uamangkosa ong·gija
dakgiparang ba torom tilekgiparang ba
“Halleluiah toromrang” ine
chanchia. Indaken changsao uamangni
giljara mai dakmanchaa ine re·ange nioara an·tangba namen pattianiko man·beaha
da·nang! Manderangni jegalgrime galgipa
giljachi re·angoara angnade namen gamchatgipasa ong·skaaha. Uamangara Bibleo segimin gita tiktak dake skie
on·bebea. Angni nikani gitade
uamang darangkoba an·tangtangni ma·malo napna agana ba draa dongja.
(Gipinrangni gimin anga u·ija maina anga
UCA-ni giljaonasan re·e nikaikua) Uamangni giljaona je torom ba ma·maloniba re·bae ollakkirimpana
aro skianiko knatime ra·na man·aia ine
angade nika aro uamangba indaken agana.
Bi·chakani, aganku·pattiani aro bakchikungni baksako on·anirangoba
chingnasa on·a nanga ba chingni ma·malonisa ong·na nanga ine uamangoni darangba
agana dongja. Kangal man·e cha·a darangkoba baseani donggijan nangnikgiparangnade Isolni kattarangko uamang
agan skie on·ronga aro bi·chakanirangko dakronga ine angade nika. Anga an·tangba uamangni bichakanirangchi
bang·a gisikni pattianirangko man·aha.
Angni chanchia gitade uamang “Halleluiah” ingipa kattako ollakkianirango jakkalani gimin uamangko “Halleluiah”
torom inesa ma·sibataiaha. Indiba
chong·motko niatode a·gilsakni pilak jat
ba ma·malrangan Halleluiahkode jakkalna man·aia. Maina ian ma·malna tarigipa katta
ong·ja indiba salgio Isolko ollakkigipa
sa·grerangni kattasa ine nikna man·a. (Parape·a. 19:1-3) Uni gimin an·ching bebera·giparang je ma·maloniba
ong·ja maina, ia kattarangko agangitchie ba chonike rona jakkalana bate Isolko
rasong on·anina jakkalna man·ode namen an·chingna pattiani ong·batbegen. Mitamrang uamangko torom ropgiparang ine
agana, indiba an·tang uamangni skianirango dongpae nioara namen dingtange nika maina Isolni kattarangko
skie on·ana agrede mamung ma·mal salani kattarangko an·tangde knaa
dongja. Bebe gita uamangni skia gita
an·ching pilakan skie on·toka ong·ode
darangba gipin ma·malona katna nanganiba dongja maina ma·malde
jokatgipaba ong·ja maina Jisuna agre darangba salgiona rimna man·gipa dongja. Uni gimin saoba Jisuko skigija ma·malko skia
ong·ode, ua skigipa tik ong·ja ine ma·sie ra·ode nama.
Johan 14:12-o Jisu indake agana,
“Beben anga na·simangna agana, ango bebera·gipa, anga je kamrangko ka·a
uarangko uaba ka·gen aro una bate
dal·arangko ka·gen, maina anga pagipaona re·nasia” . Jisuan Uni ka·gimin kam aro una bate dal·arangko
ka·china Uo bebera·giparangna bil
on·ahaode, da·o bebera·giparangni daka kamko nikenggipa, an·sengatani, ja·korarangko re·atani ba
uandake kanarangko nikatani kamrangko ka·anina an·ching kensikna nangjawa ba
agangitchinaba nangjawa. Maina ian
Isolni Gisikni kam ka·ani ong·a ine an·ching ma·sina man·a. Isolni Gisik kam ka·enga ine u·ieba an·ching
agankolame ba ka·dingsteke roa ong·ode
mandeko ba ma·malko chonikenga
ong·ja indiba Kam ka·enggipa Gisik Rongtalgipako kal·stapa ga·aka ine angade
chanchia.
(
Johan 16: 7-8) Indiba anga bebekon
na·simangna agana, angni re·angao na·simangna namgni ong·a, maina anga
re·angjaode Ua ka·dimeatgipa na·simangona re·bajawa; indiba re·angode anga uko
na·simangona watatgen. Aro Ua re·baoa,
ua pap aro torom aro bichalni gimin a·gilsakna namgijako U·iatgen. (Mati. 12: 13-32) –o indake sea gnang, “Uni
gimin anga na·simangna agana manderangni pilak paprang aro kal·stapanirangko
watgen, indiba Gisikko kal·stapaniko watjawa, Aro Mandeni depanteko champenge
agangipako watgen; indiba Gisik Rongtalgipako
champenge agangipako a·gilsako ong·chong atchiramasachi ong·chong watjawa”
Anga bebera·a an·ching pilakan kosako segimin kattarangko
poraironggiparang ong·a, indioba basakobade an·ching niwilwale chanchigija Gisik rongtalgipani kam ka·anirangko ong·gija dake nika. An·chingni ong·nikgijagipa Gisik
Rongtalgipani kam ong·bebeode, Isolkon ong·nikgijagipa ga·aka. Isolko ong·nikjaenga ong·ode Salgikoba gimaatnaba
donga. Uni gimin ma·siani gri Gisik
rongtalgipani kam ka·anirangko jegalaniara namen kenbeani ong·a. Gisik Rongtalgipasa an·chingna
Isolni kattani ning·tuani aro kakket ong·anirangko
u·iatgenchim, indiba an·chingan Gisik Rongtalgipako ong·nikjaenga ong·ode
sawa an·chingna ma·sianiko on·gen?.
Iani a·sel bang·bata Kristian ine mingako man·giparang an·tangni
janggi joka aro jokgijani gimin ba uandake
badiaba Sastroo ning·tue segimin kattarangni gimin ma·sichipgija dongna
nangao ga·aka.
Galatirangna 6:8-o indake agana “Maina be·entangna satgipa
be·enoniko gimaaniko ragen indiba Gisikna satgipa Gisikoni jringjrotni janggiko man·gen”. Anga bebera·a Jisu A·gilsakona re·baon
Denominationko songna re·baja, indiba
manderangni janggirangko Salgiona
rimdonasa re·baha. Uni gimin
saoba Jisuni janggirangko jokatna re·baaniko skigija Ma·malkosa skia ong·ode
iaba mingsa be·enniko satani ong·a ine angade chanchia. Maina ia
ma·malara be·en dongchakgipa a·gilsakosan dongaia. Anga bebera·a janggiode be·en dongja, iani a·sel salgiode
be·en grigipa janggisan dongani
gimin ma·mal dongjawa ine
chanchia. Uni gimin saoba ma·malkosan
skiaiode, pangchakaiode ba aganaiode Uan be·enoniko satgipa ong·a jekon gimaaniko ragen
ine Sastroo janapaha. Uni gimin anga
an·tangde je ma·malba ong·bo be·enoniko ong·gija Gisikoniko Jringjrotni janggiko satgiparangkode je ma·malonikoba ong·bo knatime ra·ako namnikbegenchim, jedakode an·ching janggiko
gimaatjawa. Manderang da·omiting Isolni kattarangko ba kam
ka·anirangko aganode “dingtang torom”
ine geltoka. Gelasan ong·ja knatimna sikgipakoba champenga. Indiba jensalo nombor 666-ko sualahaode bebera·igenma? Maina an·ching da·o
jegale tangode ia nomborko ra·na
nanggipaon ga·aknaba donga. Uni gimin
Sastro indake agana, “Uni gimin name
dake nibo, na·simang maikai re·ruraa , u·igijagipa gita dakgija u·igipa gita re·rurae, cholko
an·tangtangna brebo, maina salrang namja. Uni gimin u·igija ong·nabe, indiba
Gitelni namnika mai uko u·ibo. Aro draka bitchichi peknabe maina, uno duga
namgija gnang, indiba Gisiko gapa ong·bo” (Eph. 5:15-18) An·ching soitanni jako ong·jana gita da·o an·chingni bebera·enganiko name nina
nangao ga·akengaha. An·ching name nija ong·ode, jeko na·a jegalenga uan
salgiona dakgipa rama ong·naba donga, aro
na·a jeko rim·e dongenga, uade
gimaanionasa ong·skanaba donga.
Indide maikai badia ginmaaniona aro badia salgiona dakgipa
rama ine u·igen? Ine haida chanchinaba
donga.
Aganbagimin gita salgiona dakgipa ramade Jisusan ine an·ching
u·ie ra·na nanga. Maina “Angan rama aro bebe aro janggi, angko re·jaode pilakba
pagipaona re·ja” (Johan 14: 6) ine Jisu
agana. Uni gimin saoba Jisuko ba
Sastrooniko skigija, ma·malko ba maiba
experience-rangkosa aganaia ong·ode, haida uan gimaaniona dakanggipa ramasa ong·naba
donga. An·chingni nina nanganide ian,
chong·motan bebera·enggipara ma·malni
dakbewalsan ong·aiama, ba saoba
mingsinggipa skigipani aganako ja·rikasan ong·aiama ba ong·jaode Jisuni ba Sastroo segimin kattarang gitan
ong·engama, Isolo bi·an baksa name
sandie nipile niode chong·mot ong·gipako Isol an·chingna mesoke on·gen ine
anga bebera·a. Iani gimin an·ching je ma·mal
ba doloniba skibo Jisu Kristoni
Sichakani aro Jokatanini gimin
skienga ong·ode uan Isolni kattarangko
skienga ine ma·sina man·a.
Bolmagre Mission Fieldni
gimin kan·dike seani
-Pa Robil B. Marak
(Missionary)
Bolmagre Mission field; ian A·chik a·songni skotong
songjinma Turani salgro saliramchipak chubegipa nitoriri darengriprip
Ranggira a·brini ja·pao donga. Ia song dal·begipa ong·jaoba bang·a
songrangchi duulako man·e namen ga·nanggipa aro rotogipa biap ong·a.
Ia Mission field aro jolo dongipa songrang
gimik Song 23-mang donga. 2011-2012 bisio censusni gita song dam23-ni nokdang
ge 951 aro mande jelani sak 4965 donga. Ia area jolo donggipa manderang A·chik
ma·gitcham pagitchamrangni dakbewalrangko ja·rike wane-ronge, rugale kanjike,
sasat so·e, jol ane, merim goe, miteko katchiko olakkie ringe cha·e janggi
tanga. Indake uamangni mitena boli on·e, chrok mesae, kni sabik kae, nachilna
nabal gane skia pora gri gando kil·tang gane, e·king palwak wene janggi
tanganiko nike uamangni janggi tanganiko dingtangatna aro uamangna janggi
jokaniko on·a AEA raken kamko ka·aha.
Indake May 10 , 1993 bilsio AEA chairman
P M Sangma Dr. C.J.M Sangma, Mr Frangkline K Marak, Relief & Development Secretary Mr. M.K. Marak (Chibasal Editor)
aro Mr Bomverce Ch Marak Evangelist Babadam areao Missionaryko donani
gimin songni manderang baksa chanchie
tik ka·aha. Bolmagre songan Babadam
areao bijangchibatgipa ong·ani gimin uano Mission Field-ko donna ine balwana
begrugimin Community Hall-ko tarie Skul ka·chakna songni manderang baksa tik
ka·e 1993 bilsini September 24 tariko Missionary Mr. Bomverce Ch Marakko a·bao
kam ka·china rimbae Mission Field-ko a·bachengataha.
Mission
field-ko a·bachengaoni Bolmagre
jolo Isolni kattako gipatna rakbee kam
ka·oba uamangni janggi tangani bewalrangko dingtangatna namen neng·beani
ong·aha. Indake ong·oba Missionaryrang ding·ol gramchie mikchi chiwaringe
dondikgija Isolo bi·e kamko ka·anichi 1999-ni December 9 tariko Bolmagre songni
nokmani jikgipa Ma Nanjak A Sangmako Pamong Ellinath G Momin-ni jakchi
skanggipa ong·e napolatna man·aha. Uan Mission fieldni skanggipa bite ong·a.
indake ka·sine ka·sine uamang baksa melie kam ka·e da·o Bolmagre Missionko
a·bachengaoni gimik bilsi 19 ong·aha. Da·o bolmagreni Mission-ni ning·o dam
gittam dake giljako ka·enga, uarangoni
1. Bolmagre Mission centre-o, 2.
Mengkakgre-o aro 3. Chidaogre-o. Ia fellowship ge·gittamo nokdang gimik ge 8 donga aro membershipde sak
35 donga. Uamangna agreba salantio
ollakkianio bak ra·pagiparang aro napbolkugijagipa bi·sarangba donga.
Indake Bolmagre
mission field ru·uta bilsirangna bite gri
gita ong·oba mikkangchi silrorogipa ong·gen ine ka·dongsoani gnang.
Na·simang sakantini gisiko nangbee dondikgija Bolmagre Mission fieldna aro
chingna Isolo bi·anina Isol na·simangna bang·bee pattiskachina angni ska aro
bi·a. Amen.
Pa. Prish B. Marak
(Misdsionary)
Pa P B Marak 1994
May 1 tarikoni AEA-ni Bolmagre Mission
field-o donge kam ka·aha.
Songni manderangni
Ft. 10-san chonbee room 2 rikgipa noko
donge unon song·e chane cha·e tuchakgipaon rona re·bagiparangkoba roate
chu·ongnikan baksa kusi ong·bee dukko
chakchike man·a dipet gimaenggipa janggirangna Isolni kattako agane pringanti
songni bi·sarangna skulni lesonrangko
skie on·rongaha. Rongram Blockni Community Hall rike galgipa nokko
taridape Hall ning·o bol rate
galani dot 3 bolplengko
ro·ongo kang·e done unon bi·sarang
pringanti asonge skie ra·rongaha. Da·ode uamangoni mitamde College-o B. A
rangona soke poraipilengaha. Praise the Lord.
1995-ni may jao Rongram Blockni skulna bench ge 5 aro desk ge
5 ko onataha aro uko Pa Gathprey
Arengh-ni Tractor carrier –o gate
salangaha.
Ua bilsirango ia
jolo mamung bostuko palgipa dokkanrang
dongkujachim. Je bosturangko breoba
Rongram bajalonikosa bree jola ba bag-o kee salgimik ja·achi ramao
nengtakjoljole re·angani basakoba daal chini brete merong baksa brinakoba
song·e cha·rongaha.
1995-ni May-ni
bon·kamgipa antio Pa Bomberce Marak ja 6-na
O.T.I. course-ko dakna Mission
field-ko wate Bangalore-ona ong·katbana nangahani gimin attamni 3 bajio mi song·e cha·e uni beddingrangko cycle-o gate sakgni sikduroroe golpojoljole re·baon mongma
jelgipa a·dok chidekgre a·jaon walchangaha.
Agre waltingna kene chinga bostuko an·tango ra·e cycle-o mitam sitee a·kong ramako sakgni
cycle-o gadoe adita re·angon andalgipa biapo ki·sang chakani spok betonge angni asongchakgipa carrier- ni postba
be·krepaha. Chinga kenan baksa cycleko ka·onange buringon galkete done bag aro
beddingko chile ja·achi re·baaha. Adita
re·bae cha ge·na
salbagipa Agricultureni truck
vanko Galwanggre a·doko grongahani
gimin gario gadoe re·na sengaiaha. Cha
gatani a·mangrara ong·oba chinga kusi ong·en carrier-o gadoe re·bae walni 11 bajio noktangtangona sokaha.
Dukrang baksa kusi ong·e
uno dongkame manderangna Isolni
kattako agane gitrangko skie kam ka·engmitingo
damsa songni giljani
dilgiparang namnikjae 1996 bilsini February jamango “ia
nama nama agane guiter doke git
ring·e toromtangona ropgipako maneng saie doke sate songtangchi
rikgalatpilna” ine angni kosako ku·chingaha. Indiba Isolni
janggirangna ka·saani bilchi sak
10-15 manderangko tomd·akdile skul noko gilja ka·e Isolni kattako agan
skian baksa mittele ollakkijringna
man·angaiaha.
Family gimik donge
kam ka·ode nambatgen ine aganako man·e chinga nokrang
chakjaoba 1998 bilsio family
gimik sak 5-an donge kam ka·aha. Chingni nokgimik donge kam ka·mitingon May jani
30 tarikni walni 10 bajimango tarakgipa balmanduri bale chingni dongchakgipa nok ge·gni aro Sist.
Philloni dongchakgipa nokko pe·aha. Noko
mande tugenchimoba mamung saknaa grian chinga jokaha. Praise the Lord.
Bilsini salrango
man·a dipet song 10 songrangona nama kattako ra·angan baksa songni manderangko gronge AEA-ni gimin talat ma·siatanirangko dakna
man·aha. Bilsi bon·angachipak outreach programrangko ong·ate, filmrangko
mesokan baksa Medical camp, aro reliefni bosturangkoba suale on·angna
man·aha. Iarang ong·engon 1999 bilsio Rongram-ni M.L.A Pre Primary skulko on·e saksa madamko watate angni ka·soenggipa skul
nok aro ministryni skul baksa ka·brina bi·o on·jani gimin M.L.A re·ange songni manderangni mikkangon angko
misilgipa kattarangchi sai manenge doke
kae jailona ra·na ine ka·mik-kenataha. Indake ong·oba Isolni ka·saani gimin
mamungba ong·angjaha.
Bang·bea
obostarangko chagronge nanga korosrangna neng·nikaniko man·e cheanina pangnan
bi·jringna nangaha. Isolko mittela bi·e
dakchakgiparang donganichi
neng·nikanirang dongoba tomtome
Isolni kamko ka·bana
man·aha. Indake 1994 – 2000
bilsiona dongbae kam ka·anio
Gisik pil·e gilja re·gipa sak 15 mang aro Kristoko ra·chake napolgipa
sak 5,
gimik sak 20 mangko man·aha. Uamangko chimonge gilja ka·ani aro ollakkianirangko dakdilbana
man·aha.
1999 – 2000 bilsini
gisepo Mission Field-o Mission
nokko itachi rikaniko nirokate nokko
Isolna pakwataona kingkingde anga uano dongbaha. Indake 2001 bilsiode angko AEA-ni gnigipa
Mission Field Rong·masu-ona
rimangskaaha.
Miss Phillo
G Momin (Missionary)
Isolni
okamaniko man·e anga 1994-ni may jao
A.E.A-ni gita Full time-na joint ka·ani ja·mano bilsisa Head quarter, Williamnagar-o donge 1995-ni
Nov. 25 tariko Sist. Cardina
baksa Bolmagre Mission field-ona watatako man·aha.
Uano anga bilsi
chet-mangna donge adita uano angni
chagrongbagipa aro nikbagipa obostarangko anga iano kan·dike janapna kusi ong·bea.
Mission
centre-ona re·angchengon chinga Ministryni rike on·gipa chongipa noko
dongechengaha. A·bachengo chinga
mamungkoba dakna mamung ma·sianirang dongpajae
bi·ana agre gipin kamrangko
dakpana chol man·jae uano dongsogipa
saksa sakgni Kristian ong·sogipa jongadarang baksa bakrime uamangni
chone rikgipa gilja noko apsan bakrime giljako ka·chengaha.
Ua
somoimitingo song nokni pilakchin buring
rang bang·engkua aro re·a doani ramarangba apchonengkua. Songre songgabatna gari gora dongkujani
gimin Km 15-mangko ja·achisa re·na nangaha. Samtangtangchi aditan buringrang
bang·engkuani gimin matburingrangba aditan
jelengkuachim. Indake attamsao
chinga pangnaba songtangtango matcha
mikoako knarongpajae walo mikoako saoba
bol ratenga inesan chanchina man·aiaha. Songoni manderangde nokonin ong·kattokjahana.
Indiba chingade u·ijae ongkataiaha.
Pring seng·osa nokma re·bae “matcha
dal·gipa mikkoa da·siwalode, manderangde nokonin ong·katna kentokaha “ ine
aganosa nawang dakpilaijok chingade!.
Indake ua somoimitingode
namen gimikni gitan ja·manchake janggi tanga.
Bari bagan dakanikoba gue pangsakon songo nikna neng·a. Songni nokni
manderang janggi tangani cholrang dongjae namen neng·e tangna nanga. Bajalrangoba
e·ching palarangko nikana agre gipin pala bota dakanirangko nikna neng·a. Songni me·chikrang noktangtango chu song·e
anti sokon bajalo uko pale, an·tangtangba pala bon·gijako ringe attamjokode
chongreng chongpeng bao me·a bao me·chik u·igija rimritinge chrokarangkosan
nikrongbataia.
Uni
ja·mano Isolni manderang krimko bakrime ua areana Isolni kattako sokatna
dingtangdingtang cholrangko ra·e gisiko nangbee
bi·anio aro dangdike on·anio bakko ra·e kam ka·angaha. Bilsianti outreach programrangko dake gittimantini
nokrango nape manderangko gronge Isolni kattarangko agane on·an baksa kangal
cholgrirangna ba·ra cholarangko suale, uamangna
Isolni dal·a ka·saani aro simsakaniko mesoke on·a a·bachengaha.
Indake
2002 mango Pamong Elinath G Momin aro Lt. Getjing sangma jasamangna Boldamgreo
donge dangdike on·aniko dakaha aro uno
songsarek nokdang ge·sako napolate bia ka·ate donbaaha. Ua songo UCA-ni gita ua nokdangan skanggipa
changna bia ka·chenggipaba ong·aha.
Uni
ja·mano 2003-ni April 3 oni 6 tarikona
Ministry-ni gita Mission centre-o Programko ong·atchengaha. Uano skie
on·e gita Rev. Jim N Sangmako okamaha. Ua program-on skanggipa Gisikni wa·al manderangni kosako
ga·akdapna a·bachengaha. Bang·a
bi·sarang uno dingtang dingtang nikanirangko nikaha aro ku·sik gitalrangko
agana a·bachengaha.
Indake
ua somoi jolrango IFAD-ni project-ko AEA-ni
gitaba jako ra·e 2001-ni may
jaoni kamko ka·na a·bachengate adita
rama jal·ang aro bari bagan dakanirangkoba namdapatna skie on·anirangko
dakangaha. Isolni ka·saanichi da·o songsalni gita janggi tanganirang ia
areao namen dingtanganiko nikna
man·engaha. Isolna rasong ong·china. Uni
ja·mano 2004-ni Jannuary 9 tariko anga Bolmagre Mission Field-ko wate
Achotchongona re·baskaaha.
Iarangan angni bilsi chetmang Bolmagre Mission field-o
dongmitingo chagrongbagipa obostarangko kan·dike janapani kattarang ong·a. Isol
AEA Ministrina bang·bee pattianiko on·china.
Pagitchamrangoni ong·baani
(Sebakuani..7)
Maikai
Tibetoni katrikbaaha.
Iarangko chanchibewale sandiengon kattarangko talatna
am·rikitengachim, adita salrang badeango attamsao namen anga dakgrikbeaha, ua
jumango metra saksao kore gisik nape saengachim. Uni gimin bebera·anio
bilakgiparangko bichakchina aro kore gisikko a·rikatchina aganaha.
Mongsonggipa
dakdilgiparangoni saksni sakchetmang ua nokdangona re·angaha. Uamangoni sakgnide Pamong Making N Sangma aro anga
ong·achim. An·tangtangna aro
nokdangtangtangna Jisuni an·chichi pindape chelchakani aro bilakatani bilko bi·achi ra·ani ja·mano, olakiani gitko
ring·e bi·nasion sagipaba bilongen krengbataha. Joljolan bi·achi a·rikaniko
dakani ja·mano on·tisa ru·utkale tom·tom ong·aha. Bi·mitingon angona gisik
re·bae aganea gita angni nachilkolo gam·engachim, bakan anga Pamongko aganaha,
Banoni re·baha name sing·chengbo inoa, bakan bia sing·bebeaha. Na·a banoni
re·baha? Sagipa, “Tibetoni” ine
aganchakaha. Pamong “sani bimango na·a re·bara” ine sing·taion, “bebera·gijagipa saksa pante gita re·bara”
ine aganchakaha. “Maidake re·baa” ? ine sing·taion “Uni gangipa gita” ine aganchakaha. Una nioara ua pante Pagitcham
ma·gitchamrangni gangipa natapsiko ganbebeachim. Unosa pilakon
jojrangjrang ma·siaha. Ua (sagipa)
sulsul aganaha. Sagipao silni gananirang gita re·baha jekai Jaksil, jaksan,
sangong, kotip, Susuak, ja·srang, rekreksil uarang gita. Uarango maidake
re·baha? Ine sing·taion “Chingni
bimangko uarango taria donga” ine aganchakaha.
Beben iarangko an·ching mamungba ong·ja
gita nika indiba uaranga mitena minge tarigipa bimangrang ong·chongmota.
Uarang gamchatgipa silrang ong·oba
miteni bimango tarigipade mitenin ong·a. Jakobba indaken ong·aha. “Jeoniko na·a
an·tangni mite dakanirangko man·gen ua tangjachina” (Aba 31:32.) Nibo iano
an·ching nika miteni bimang uamangni nokdangona re·bahaon sao re·baha aro uni
ja·mano je (mande) chi miteni bimang dakaniko
ra·baha ua sibebeaha, (Aba 35:8.) Uan Padan Aramoni sao aro siani
ong·achim. Jakob Bethelchi doangna skang an·tangni jikgiparangko rongtalatna
aro Isolna ganchi rike boli on·a gita uamangni gananirangko ra·chimonge
sonani gannanirang ong·oba bolni
ja·pango gope galaha, (Aba 35:4.) Jikgipa Rahel sina skang indake rongtalatako
man·aha indiba buchutang samitingo siaiaha. Miteni bimang tarigipako ganani aro
jakkalaniara indake ong·aha.
Gnigipao: Ba·ra kancharango; namnamgipa ba·ra uarangni rikingrango nitobee bimang
dakanirang aro uarangna jakkalgipa sambolrang, pulrang aro chonchongipa dakgimin bimangrangan namen korerangko
re·bana cholko on·aha. Skango A·chikrangni mingsing minggamgipa ba·ra marangde
mande an·chio sim·bolesa taria ine Bitchi (ambi) sagini aganako anga namen
gisik ra·engkua. Skango miteko maniani
salrango gangipa chingipa ba·ra kancharangon
miteni gisikrang kam ka·na man·bata. Uarangko jakkalon Isolni ka·onange uamangko anga sasti on·chongmotgen
ine aganako nika. (“Aro gipin jatni ganding chindingko gangipa pilakkon anga
sasti on·gen” Jeph 1:8 b.)
Gittamgipa : Ripbokrang:- A·chikrangni jakkalgipa ripbokni jat namen
bang·a angni bimung man·gijagiparangba bang·engkua. Gamchatbatgipa ripokrangoni; Ripok do·katchian ong·a, uan dam rakbata aro namaba nambata. Do·katchi rikgitok, rikmatchu konal
rikjajong, riksrong, kamaaka, kadesil, seng·ki.
Nachilo gingtingo gangiparang, Naderong, nade rikjajonga, nasrep,
natapsi, narikge, naringrot natek, aro gipinrang. Anga 1974 bilsimango (name gisik ra·jaha)
jinma a·ba rama bako a·a ning·o gope donanggipako cho·mane man·gipa dikteoniko
chinbildange ra·gipao angni boningtangni man·bagipako attamo niepa·on uno chonchone bimang dakarang
dongbebea. Unomiting uarangna mamungba gisik nangja, indiba anga da·osa u·ia,
uarangan miteni gisikrangna kam ka·na on·gipa cholrang ong·a. Ripbokrangko
ro·ongni aro grengrangoniko taria ine agana. Da·ode dingtang dingtangoniko
tariahakon, indiba bimangrangko kite konge tarianide skang gitan apsanaigen,
maina uarangon dongna cholko man·a.
Brigipao: Ring·e sale minge
jakkalgipa kattarang ong·a. Maniani salrango me·a-mechik ring·e sale rogipa
kattarang, uchiniko man·bagipa ring·rikrikani, salrikrikani aro aganrikrikbaani ong·ani gimin apsan
gisikrangan kam ka·aha. Haida uamang
kusi ong·an katchaan salo maiko ukoa ine aganaba donga, indiba name niode
gitchamrang tangenga ine mesokani ong·a.
Jedake kore bima doka. Gonda doka, Doroa ajea, Ahaia aro mikoa ine agana.
Uarang bisongnade sulsul ring·ani nombor donga. Banoni a·bachenge bano
bon·chotena nanga tik dongimin gnang. Uni gimin iarangko ring·ahaon uamang (kore gisikrang) ko
okamatani ba re·baatani ku·rangrang ong·a. Toe aganatna Aje Gilje abisani
mamatangna mikchae Gongginna dokchakgipa biaprang aro uamangni gongginna
tariaoni chagipa wa·ge wa·tesarangko bijak rim·srokon aro den·e ra·on aro
asonggipa biaprango asongon gro a·sel man·chongmotaia ine agana. Uan
man·rikrikbagipa bil ong·a. An·chingko mikrakatanina gisik on·bo.” Uamangni re·angani
(skangni ring·a salanirang korerangna ong·a. Isolna ong·ja; ) “aro na·simang
korerangni rengsi man·pagiparang ong·china anga sikja. Na·simang Gitelni
ringaniko aro korerangni ring·aniko ring·na amja” 1 Kor 10:20.
Bongagipao: Sigimin manderangna mangtate grape
minganirang iarangni gimin skangon talatangaha. Kram Nenggilsirang jean wanao
aro siao mingan baksa jakkalachim iarangba “rang” ni rokomrangan ong·a aro
iarangan namgija gisikrangni re·baanina cholgugarang gita ong·a. Uarangko
somaini kri obostani kri doke
jakkalronga. Iano ming 101, 107, 109, 111 dake dakgipa bimangrangko channa,
uakon gamchata ine ra·a.
Dokgipao: Mitena boli on·chakgipa ro·ongrangko
uchiniko ba·e Tibetoniko ra·rorobae manianirango ong·aha.
Iarangko maniao anga bano bano dongkuenga chimonga man·o gatatgen.
Snigipao: Silchidarerang, Pagitchamrangni
jakkalgipa silchidarerang namen matsramgipa aro bu·ningbegipa silchidarerang
ong·a. Uarangni mongsongbatgipa Millamkode wiltattaina man·ja; bilsio
changsasan chu bitchiko chi dake rong·chio wil·a, uan bilsi gimikna ong·aijok.
Uan inditan matsrama, bi·samitingo siaona mobagipa dal·dalgipa matchurangko
srang srang dake bilsano chotatako nikon namen misila; matchu dal·gipani
gittokkon u·irikja ba niksraprikja, Mandeni gittokde mamungan ong·srangjawa.
Selluko
a·gimikon jakkala an·ching Sastroo nika Seppi ba spi, iakode an·tangko
chel·chakaninasa jakkala. Bra iakoba a·gimikon chel·aoniko goe siatna jakkala. Ia silchidarerangoba matchikni
ki·meko pota aro sale toke taria iani giminsa uamang dongna man·a aro iarang
gitan kore gisikara re·baani chol mingsniko aganaha. Bon·kamao uchinan Jisuni
bimungo bi·achi a·rikgalaha aro naljokataniko man·aha, Pamongba Katchae Isolko
mitele ka·dingaha. Mikjumango na·an na·an agre seng·a dakbatgipa ine wagam
chikspate ate gangkon ra·e tongtong rikbaaha ango rua dal·a matgipa dongachim
uko ra·e nisoaha na·a angko Jisuni bimungo dangtapna man·jawa ine angaba gam·e
agane krengaha, mikgitalba namen gamahakon angni mande sikjingjengana mikrakaha
uan 05:30 am ong·aha. Ian 17 March 2015
pringo ongachim. Iandakgipa article-ko
seanion anga namen jumango dakgrikbaenga indiba Isol angko dakchakenga.
An·chingba Pagitcham Isolni nokkol Jakob gitan gananirangko aro jakkalanirangko
nipile Isolni am·ani gita nambataona aro rongtalbataona re·rorobana man·ode
nama.
Ma·chong aro chatchi gita ong·bagiparang:
A·chikrango chatchi de·ani mongsongbatgipade mingbrisan ong·a.
Uaranga Samgma, Marak, Momin aro Arengh. Iarangon A·chikrangni pilak
ma·chongrangan napgopa. Indiba da·ode Shira aro Bangshalrangba dongaha. A·chik pagitchamrangni katta
agangipaoniko name chanchie nie knatimode
jinmani mikkango rasong chae agananirangba donga ine nikna man·a.
“Sangma racha galmara inming inmingan chingan ambebejok” A·chik
me·a bipani kattao; rachani, gitelni aro
galmarani ortoara gar daka ba rasong
chae agana (Pride) ni ong·a. Uni giminsa
achikrango rasongna kam ka·anirang
da·ona kingkingba bangen dongenga. A·chik chatchio rasong mangipade Sangma
ong·a. Aganbaani gitade ia rasongko an·tangtang man·nade ong·jaha, indiba Marakni u·ijae (Esau gita)
on·gipasa ong·a. Hai A·chik a·songni Ku·marap aganbaani ja·pang ja·dilko mesokanirangko on·tiprak
niatna. A·chikrang Tibetoni doldol dake
brangbaha ine bang·a serikanirangko poraimana. Tibetoni Burmaona, Burmanoni
daoni Bangladeshona, Bangladeshoni Balpakramona, Balprakramoni Sijuona. Ianon sangma chatchi Marak chatchini rasongko
ra·sekaha. Ua jolo do·reng dal·begipa donga ina uni dal·a haida bolrikgeo mande
saksa a·bao tuna chake rikgipa nok gita
ong·akon. Uni giminsa uko do·reng noktop gita ine aganaha.
Ua wadachong a·brini Rong·tot dal·gipao
ba·e niengachim. Darangan ua do·oko brachi gona ka·dongjaha indiba
Megilgingchok minggipa Rangsa pante Sinnar sangma chatchini segipa ka·dongbee bilgimikchi
chri chite bra genge goataha. Gona skang
ua an·tangni janggilsako ba·bitgipa Sinnar Daorana aganaha. “ Grang
gangpakpakango a·bokbone do·mane ja·si
gatektekango Torebone chalangne” ine aganskiaha. Jensalo dapsi bibrao ga·chate
Tir-la-lala ine pongsik ponggoatbebejok bra nange chongchonggi bawanggi
dake ga·akangako nikon janggilsako
donggipa Sinnar Daora Sangma ba “Kai! Sangma Goera” ine a·boke Toreataha aro
ukon Salgisak rangkambeba aro a·ning chiningba ra·chaksoaha. Guala tangko nike
Marak ja·man toreachimna, indiba uko rachakjaha ina. Untaltal Marak chatchini
rasongko ra·e Sangma chatchirang rasongchaani nokgipa Racha ba gitel ong·baha
aro Sangma ine Torebaaha. Sangma chatchi Sangmaskako ra·e dongaiode Racha
galmarara Sangmaosan dongaigenchim,
indiba kimbrin dongbrinanichi
daode A·chikni pilak chatchion
rasong dakani ba gaora de·ani dongtokaiaha.
A·chik a·songo Sangma chatchini dakgrike
man·gipa biap damsa donga uan Damring chibima Dasik bibra ong·a. Ia biapko
“Chibrasni wa·ge chongsni ine minga. Wa·gede chongsnisan ong·ja namen bang·na
nanga. Ma·giparangoni Ma Fraidina Marakni ku·marap aganao
gitade Sangmani pikani ja·mano marakde chong·sasan pikmanrikgenchim.
“Marak chong·gittam pikjok Sangma chong·dok piko, Haima bebema
na·asa batama ine Susataio” ianon sakgnini pikgiminan chong·sku ong·aha. Badita
chong·ko pikaha hisapjajok katta ma·rapesa chongsni aganaijok.
Chibrasni: Ua biapo Damring chibimara dilbonga dake pekwate joka uno
su·ketchie Dasik aro Dinajek dilgni chonkalgipa chibimarang apsan ku·mang done
bradima uni gimin chibrasni minga. Ian namen rona an·senggipa aro rona rotogipa
biap ong·a. Gipin jatrangde ia biapko nina re·bagipanikon krorni kror tangka
kamaignokchim. Anga ua biapko 2000 bilsio sianggipa Getjing Sangma baksa re·ange
niaha. Dakgrikaniko name niatbo, iano Sangmani jedakeba Marakko anga amna
nangchongmotgen kaketoba kakketjaoba ine krengstapaniko ramraman u·irikna
man·aha. Je ong·oba gipi cha·giminko jong·ma tingiminko base-basee pikaha aro
unbaksana wa·aba rong·brak rong·krek an·chengo chagiparangko pikani gimin bang·bate man·aha. Marakde biltango ka·donge mikkangtango
dongakon pikaiaha aro ama man·aha.
Ua
somoioni a·chikrango je cholchiba
an·tangtangna ra·songko ra·na jotton ka·anirang
da·asalonaba dongengkua. Raka Marak aro Goera gumesade challang
ong·bebeen torea, indiba Sangmade
marakoniko kusikchi ra·e katasa ong·aha.
Pagitchamrangni agananio “Challang” biming ba upadhiko ramram ra·na
man·chongmotja, Bilakgipa matgrikrangni dakgrike amgijagipa bobilko dakgrike
amgipa ba chegipanasa A·chik kusiko ba kattao Challang bimung ba upadhiko on·a,
Raka Marak Makalba darangni dakgrikna
pagijagipa aro amgijagipa matcha jinma dal·dalgipako dakgrike amesa
Challang bimungko ra·e toreaha. Ua cheani salon cheani ro·ongko ge·sime
donangaha. Ua da·onan namen dongkugenchim indiba Saint Paul Church-ko rikna
RC-ni Father a·a wang·e ua ro·ongkoba dokpineke kamna jakkaljolaha. Uan
Mangsang Bamil bazaar-o ong·a. Indake Marak matburingko dakgrike ame jikgipa Nire-sinjeko matchani jakoniko
jokate challang bimungko ra·e toree a·songtang Napakona rime re·angaha. A·chik a·songode Mangsangonin challang
bimungko de·e marak chatchina torechenggipa biap ongaha. Amako man·ani giminan
Mangsang a·jolgimikode Matcha chikjana ine agana. Ong·aba ong·bebeakon, indiba
angaba name ma·sia ong·kuja, sandidapna
nanggen.
Dongkuenga….
Pattiani
Pattianirangko maikai man·gen?
Anga bebera·a, Jokatako man·giminrangoni ba Jisuko
ra·chakgiminrangoni darangba pattiani gri tangna sikgipade
dongjawa. Isolni sikaniba indaken
ong·a, chong·motan uni dedrang sakantian
Uni gnangrangko man·rikchina. “Na·simang
Kristoni ong·ode, indide na·simang Abrahamni bitchri Ku·rachaka gita man·rikgiparang
ong·a” (Gal. 3:29). “Uni gimin na·a nokkol ong·jaha, indiba
depante; aro depante ong·ahaode, Isolchi man·rikgipaba ong·a” (Gal. 4: 7). Oe
an·ching Isolni dedrang ong·ahaode
Isolni gnangrangko man·rikgiparang ong·a ine kosako janapgimin sastroni kattarangan sakki
on·a. Mingsako u·ie ra·ode nama, chong·motan Isol an·chingna
pattianirangko ia a·gilsakosa dona
an·chingni nokdangode
ong·ja. Uni gimin saoba pattianirangko
nokdango dongatna sikengode
a·gilsakoniko noktangona chilangna ba kole ra·angna nanggen. Maina pattianiko Isol a·gilsako donmanaha,
indiba uko kole ra·anide mandeni dakna
nanggni ong·a.
An·ching
Kristoko jokatgipa ine ra·chakahaode
Isolni gnangrang pilakkon man·rikna gita bil dongaha ine nikna man·gen. Iani gimin aganengon “Isoloara mairang
donga?” ine sing·ani nakatnaba donga.
Sastroo indake agana, “maina a·a aro
uni gapa Gitelnin ong·a. 1Kor. 10:26.
“A·a Jihovanin ong·a aro uni gapani a·gilsak aro uno donggiparang”. Git.
24:1. Segimin sastroko nie A·gilsak
aro uno pilak donggiparang Isolni ong·a ine nikna man·a. Indide nang·ni pagipa Isol ong·ode, Isolo
donggipa pilakan nang·niba ong·a maina
pagipa pilak gnangrangko
dedrangna chimonga. Indake ong·ode a·gilsako donggipa pilak bosturang Isolni dedrangnian
ong·a ine an·ching rongtalen ma·siaha.
A·gilsako donggipa pilak bosturang Isolni dedrangni ong·ode mainasa
Isolni dedrang ong·gijagiparangba Isolni dedrangna baten uarangko jakkala?. Minggipin dake aganode, a·gilsak aro uno
gapako Isolara an·tangni dedrangnasa dona ong·ode mainasa mitam
Isolko u·igijagiparang Isolni
dedrangna baten man·e cha·bata? Haida
sing·ani nakatnaba donga. Bebe gita
a·gilsak aro uno gapa Isolnisa ong·bebeode Isolni dedrang ong·gijagipade
a·gilsako gnangrangko man·ani ong·bebeja.
Indiba a·gilsako janggi tanganiko
niate nibebeode Isolko u·igijagiparangsa
man·e cha·bate ba jakkalbate nikbebea.
Indide baonikosa soitanara
uamangna pattiskaha? Aganbagimin gita pattianiko ra·sekna man·ani gimin ong·a ine
nikna man·gen.
Mesokna gita mingsako ja·napna sika. Job. 1:16-o Jobni Mes jak aro
Nokolrangko Salgioni Isolni wa·al
ga·akdape kamaha ine an·ching poraia. Anga bebera·a Jobni nokolrangko so·otgipade Isol ong·ja
indiba soitansa. Indide mainasa Isoloni
wa·alara uamangko ga·akdapskaa?. Ang·a
bebera·a Jobni nokolrangko so·otna soitano wa·al dong·ja. Wa·al, chi, a·bri,
balwa ba uandake pilak ong·giminrangko
Isolsa taribebea. Iarangko tarianio soitanni jak on·tisaba dongbebeja. Soitano wa·al dongbebea ong·ode 1 Rajarang
18:25-29,-o uni kamalrangni boliko wa·al
ga·akdape kamchina bi·on, bi·srapgijan wa·alko watataigenchim. Uni gimin
manderangko nisina ba gimaatna soitano an·tangni ong·atgiminrang dongja, indiba jensalo soitan manderangko nisina ba gimaatna sika ia Isolni ong·atgiminrangko
ra·seka ba srete jakkala. Iani giminsa
Isoloni wa·al ine sea maina uan Isoloni ong·bebea, indiba jakkalasa soitan
jakkalaha ine nikna man·a.
Iani a·sel an·chingni da·o Isolko
u·igijagiparangni jakkalenggipa
gamrangoni mitamde angna, ba
nang.na pattigiparangba ong·enggen ba
ong·jaode an·chingna sikang tanganggimin Isolni manderangni ong·enggen,
jerangko Isolni dedrangrang kolamchipjaha. Uni gimin “Pattianirangko maikai man·gen” ingipani gimin chanchiengon “Pattianirangko
maikai kolamgen” ingipako chanchiamung apsanna. Isolni a·gilsako dongimin pattianirangko bebera·giparang maikai man·gen , Isolni kattarango pangchake cholrangko
mesokatna kusi ong·bea.
1. Matchu
Sok
Isol an·tangni mande Israel
jatrangni Egypt a·songo nokkol itaoniko jakgitel ong·ate an·tangni
manderangna chamgimin a·songona rimongkatbaon “dut aro bija bitchi jokgipa a·song” ine Uni Israelrangna chamgimin a·songko janapa. ( Reo. 3:8, 17;
13:5 ) Maina dut aro bija
bitchiko janapaha name niatode
maiba Isolni donugimin miksonganirang
donga ine nikna man·a. Maina manderang tange dongna gitade dut-ode
pangchakja gita nika. Kakketko
aganode an·tangtangko okkaatnade
cha·anikosa sandibata.
Kanaan Isolni Israelrangna donsogimin
a·song ong·a aro namen a·sal gnanggipa
aro dongtogipa ong·a ine nikna man·a. Mingsako an·ching chanchiatna
man·a, chongmotan Israelrang Kanaano napani ja·manoba “Ian Isolni
pattigimin a·songsa ong·a” ine
a·mangoniko ba ro·ongrangoniko
dudko sandiode da·rangba dudko ringjawa ine an·ching nikatna man·a. Saoba ro·ong kosakniko dut gita tiktakko
man·bebea ong·oba uan mantchu sok ong·jawa; ro·ong soksa ong·aigen. Uni gimin
badiaba Israelrangoni jaktomari ka·nanoniko dut aro bija bitchiko
sandiode man·chipjawa. Uni ortode ia
pattigimin a·songo donggipa Israelrangoni saoba dut ringna sikode matchu jilna nanggen. Jilasan ong·aija
matchuna jeng on·na nanggen aro iana agreba pringanti dut sepna nanggen.
Isolni dutko janapani miksonganian, Isolni
pattigimin a·songo dongomangba bimchipgijagipade cha·na aro ringna man·jawa ine
ong·a. Uni gimin Kanaano, chong·motan Isolni pattigimin a·songo donggipa Israelrang saoba dut ringna sikode ua matchu jilna
nanga. Matchu jilgijagipa dut ringmanjani gimin pattigimin a·songo dongeba “Isol angna
pattija” ingipaona soknaba donga. Dut
aro bija bitchi, ian pattianio tangna gita Mandena Isolni dongimin dakna
nanggnirang (Principle) ong·a ine
nikgen. Mingipin dake
niatode Isol ia dakna nangnirangko donahaon “Israelrangnasan”
ine donja, indiba je jatba Kanaan-o
songdonggiparangde dongiminko ja·rike
pattianiko ra·na man·a ine nika. Mingipinara Israelko a·gilsako songdongghiparang ine
donatode, a·gilsakni manderang ia Isolni dongimin (Principle) ko chu·sokatgiparang
gamrangko pattianiode tanga ine nikna man·a. Uni gimin a·gilsako man·e
cha·giparangde bimchipgiparang ong·a. (Toe ski. 12:24. Bimchipgiparangni jak
nokgipa ong·gen, indiba aratgipa begal
ong·gen)
2. Bija
bitchi.
A·gilsako
chi·batsranggiparangoni bija bitchiba ong·a. Kakketko aganode gipin
chigiparang dongoba uarangde Mandeni
taritaigipasa ongaia indiba bija bitchide ong·telaigipa (nature) ong·a.
Isolara bija bitchiko mingknae
maina Israelrangko
rimongkatbaaha, sandie nigenchimode ning·tua miksongani donga ine nikgen.
Sastro indake agana. “na·a angna
cha·chakaniko angni bobilrangni mikkango tarie dona; Git. 23:5. Daud. Man·e cha·ani, raja ong·ani aro dingtang dingtang pattianirangko man·aha,
indiba ia pilak pattianirangko bobilni
mikkangonikosa ra·aha ine Daudni miksongani ong·a. Isol Israelrangna pattigimin a·songko chong·motan Dut aro Bija bitchi jokgipa
a·songona rimbaaha. Bija bitchi
cha·anirangoni nambatgipa ong·a, indiba ia nambatgipa cha·aniara
delrakgipa bijani ning·osa donga.
Uni gimin Israelrangoni saoba
bijana kenode ua bija ratjawa, aro bija ratgijagipade bija bitchikoba
cha·jawa. Maina ia chi·gipa bija
bitchiko cha·na gitade delrakgipa bijako chena nanga.
Isol
mandena namnamgipa pattianirangko
donmanaha indiba pilak namgipa pattianirangko man·a gita maiba rokomni
bobilrangkode chena nangao ga·aktela.
Maina mandena pilak pattianirangko Isol bobilni mikkangosa donaha. Uni gimin
soba nama pattianiko ra·na
am·engode champenggipade dongtela.
Maina a·gilsak aro uno gapani Jihovani
ong·a (Git. 24:1) aro a·gilsako donggipa
pilakan soitanni mikkango ong·a. Uni
gimin saoba dal·e chue poraie
officer ba lectural ka·pana sikengode, poraina aratgipa ba attamo
roramna sikgipakode chena nangtela.
Saoba nok jam rike gari gora bree nokdang dakpana sikengode koros kapetpetna sikgipa aro hisapgija
cha·pet ringpet dakgipakode chena nangtela.
Noroko dalgipa tomani
-S.D.Sangma (Tonispa)
Salsao dal·gipa tom·aniko noroko ong·atna gita
dal·dalgipa soitanrangko biap damsaona okamtokaha. Pilak okamako man·gipa soitanrang
soktokaha. Unon tom·aniko dilna
jinmarangoni gisik seng·kalgipa
soitanko seokaha. Jinmaan seokako name nikahaon tom·aniko dakna agenda mingsako dakaha. Isolni songnok Salgio ong·a. Uni gimin a·gilsakde an·chingni songnok ong·kamna nanga. Jisu
Kristoni mondoli ongkatna nangja aro jelna nangja. Uamang ia agendako ra·e chanchianiko
dakaha.
Ia a·gilsak an·chingni songnok ong·na nanga. Dilgipa! na·simangba iani gimin chanchie
nibo; saksa aganaha. An·ching an·tangtangan nika. Pilak biapchin Jisuni mondolisa jelroroenga aro
silroroenga. Iako an·ching nie
dongaigenma? Soitanrangoni seng·kalgipa
saksa chadenge aganaha. Angade iako
dakako name nika, chong·motan Pilak
Jisuni mondolio dilgiparangko So·otokode ja·rikgiparangde gimaaigen. Saksa
aganataha. Mitam soitanrangde namaigen
oe, ine jrojro inaha. Mitam “namja”
inskaaha aro indaken meetingo aditan bilding bildang ong·aha. “Hai
a·gilsako dal·gipa dakgrikaniko ong·atna” saobarang aganskaaha. An·chingnan neng·beani ong·gen! soitan saksa chadenge aganskaaha. Ia a·gilsakni pilak mande jatko, Raja ba
nokkol , chona ba dal·a, mane cha·a
kangal, pilak baksa nangrimna jotton ka·na nanga. Ia a·gilsak
an·chingni songnok ine aganchae
dongnade nangjawa. Indakode maidake
bakrimgen, chol mai, cholko mesokgija
bakrimna amama ? soitan jinma
sing·aha. Agananio dingtangdingtang
ong·ani gimin uamang adita jegrika gita ong·aha. Indakmitingo budepabatgipa gisik sengkalgipa
soitan saksa jinmana aganaha. “Knabo
ripengrang anga na·simangna agangen. Jisu Kristoni ong·chenggipa mondolio
napgipa Kristian manderangko an·ching rajarangni jakchi aro uamangna
so·otani bilko on·e changni changna wa·alchi, matburingrangchi ritchani
ritcha, so·otani a·rikaniko dakaha. Indiba Jisu Kristoni Mondoli aro uo bebera·gipa manderangsa bariroroaha.
Uni gimin ia chasongode so·otani nisianiko dakna nangjawaha. Indiba an·ching minggipin kamko dakna nanggen.
Chong·motan an·ching Jisu Kristoko
ollakkijaoba mondoliko Uni bimungo
bang·e kulina ba bikotna. Ring·a
ga·subate, agananirang ga·subate pilak kamrango chanchibate nambate dakna.
Unode Jisuni mondolio re·giparang
komigen aro unode uamang an·tangtang dagrikani jegrikani ong·ahaon bang·an
giljarangona re·bajawa. Unode an·chingni dolrang ba kotokrang ong·gnok. Ia chanchianiko pilak soitanrang kusi
ong·e ra·chaktokaha.
Indaken
uamangni tik ka·gimin gita a·gilsako
bang·bea Jisuni bimungo bikotgipa mondolirang dongaha, Aro
jegrikani aro meligijanirang pilak mondolirangon donga ine nikna
man·a. Garo hills mangmangon ming 20-na
baten ma·malrang dongaha. Uamangni chanchia gitan bang·a Mondolirangon
meligrikgijanirang dongbebea.
Unigimin mondolio
meligrikgijanirang ong·katon an·ching iako
gisik ra·na. Chong·motan
indakgipa obostarang ong·engon manderangko gilja re·aoniko ba
ollakkianiko bon·chipatna satanni sachakgipa ja·gasama ba maiba namgninasa Isol
ong·atengama, an·ching sandie nina. Maina Isol an·tangni dakgiminrangna
ka·sara. Aro Ua an·tangni ka·sagipako
doke skia. (Ibri 12:6) Haida mitam obostarangde Isolni doke skienganisa
ong·naba donga.
isol na rasong ongchina
ReplyDeleteIa nambegipa Isolni kattako seianina mitela. Isolni bangbia patiani ongchina. Amen
ReplyDelete